مهناز شایسته فر - گروه هنر اسلامی، پردیس هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران
عرفان خزایی - گروه طراحی صنعتی، پردیس هنر های زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

هنر نگارگری یکی از جلوه­گاه­های  انگاره­های ملی و مذهبی است. هنرمندان مسلمان در سرزمین­های مختلف بسیاری از مضامین اخلاقی و مذهبی مشترک را در آثار خود منعکس ساخته­اند. در این میان، به علت ارتباطات فرهنگی، مذهبی و حتی جنگ­های صورت گرفته میان ملت­ها که به تصرف سرزمین­ها منجر شده است، آثار نگارگری و تصویرپردازی نسخ مصور صفوی و عثمانی در میان سده­های پانزدهم تا هفدهم/ نهم تا یازدهم تاثیرات بسیاری بر یکدیگر داشته است و مضامین مختلفی به صورت مشترک، از جمله مضامین مذهبی، ادبی، عرفانی و تاریخی در نسخ مصور آن­ها یافت می­شود. لذا، با توجه به ویژگی­های نگارگری در دو دوره صفویه و عثمانی، فرضیه این پژوهش را می­توان چنین مطرح کرد که با وجود ارتباط فرهنگ­ها و تغییرات سیاسی و اجتماعی رایج در هر دو دوره، می­توان تاثیرات بارزی را در هنر نگارگری این دو منطقه مشاهده کرد. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت از نوع تحلیل محتوای کیفی می­باشد و روش گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه­ای صورت گرفته است.  نتایج این پژوهش نشان­دهنده این مطلب است که نقطه تفاوت این نگاره­ها در شیوه و سبک و سیاق به تصویر کشیدن آن­ها است. از سوی دیگر  ویژگی­های بصری شاخص در هر کدام از نگاره­های صفوی و عثمانی که از فرهنگ و مذهب جامعه آن روزگار تاثیر پذیرفته، منعکس کننده وضعیت فرهنگی و مذهبی آن دوره  است لذا دارای تفاوت­هایی نیز می­باشد.اهداف پژوهش:۱.بررسی مختصات  نگارگری دوره صفوی و عثمانی.۲.تحلیل نگاره­ها با مضامین مشابه در آثار نگارگری دوره صفوی و عثمانی.سوالات پژوهش:۱.در آثار نگارگری صفوی و عثمانی چه مضامین و داستان­هایی مورد استفاده بوده است؟۲.مضامین و داستان­های مشترک به چه شیوه­ای در آثار نگارگری صفوی و عثمانی به تصویر کشیده شده است؟

نگارگری صفوی, نگارگری عثمانی, مضامین مذهبی, مضامین عرفانی و ادبی, مضامین تاریخی