ساخت واحدهای پایه مطالعاتی شهری بر مبنای MAUP (مطالعه موردی: منطقه بندی دموگرافیک شهر زنجان)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه آمایش محیط، دوره: 14، شماره: 54
  • کد COI اختصاصی: JR_EBPT-14-54_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 391
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسنعلی فرجی سبکبار

(دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

مرضیه صداقت کیش

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

علیرضا رحمتی

کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

  در هر گونه از تحلیل داده­های جغرافیایی تعریف واحد پایه برای مطالعه اثرات مستقیم بر نتایج دارد. مسئله اساسی در مطالعات فضایی، ارائه تعریف دقیق از واحدهای فضایی تحت مطالعه می­باشد. ضرورت تعریف واحدهای پایه مطالعه از این جهت است که اگر برای مثال رابطه سطح درآمد و میزان ارتکاب به جرم را یک­بار در سطح واحدهای همسایگی و بار دیگر در سطح مناطق شهری مورد بررسی قرار دهیم نتایج متفاوتی حاصل خواهد شد. این مشکل از این جهت به وجود می­آید که داده­های اولیه (برای مثال سرشماری) در سطح بلوک­های آماری منتشر می­شوند و ما مجبور به ترکیب این داده­ها در مقیاس واحد همسایگی یا مناطق شهری یا هر الگوی پایه دیگر برای مطالعه هستیم. از آنجایی که انتخاب این واحدهای پایه قاعده خاصی ندارد و اختیاری است نتایج متفاوتی به دست می­آید. در واقع نتایج تحلیل­های آماری مستقل از مقیاس واحد پایه مطالعاتی نمی­باشد. این مسئله اولین بار توسط جلک و بیل[۱] تحت عنوان مسئله واحدهای فضایی متغیر شناسایی شد. هدف از این پژوهش شناسایی واحد پایه فضایی است که پس از ترکیب داده­ها در آن واحد، کمترین انحراف نسبت به داده­های اولیه داشته باشد. روش تحقیق مقایسه­ای تطبیقی می­باشد و از لایه­های رقومی بلوک­های آماری برای انجام تحلیل آماری بهره­برداری شده است. در این پژوهش سه واحد پایه بر مبنای شبکه معابر، محلات شهری و الگوی راست گوشه انتخاب و با استفاده از ۲۰ شاخص جمعیتی و پارامترهای مرکزی و پراکندگی و همبستگی تاثیر مسئله واحدهای فضایی متغیر (MAUP) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج گویای این است که واحد پایه راست گوشه کمتر تحت تاثیر MAUP قرار می­گیرد.      

کلیدواژه ها

واحدهای پایه مطالعاتی, واحدهای فضایی متغیر, شاخص های جمعیتی, زنجان.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.