محسن جان پرور - دانشگاه فردوسی مشهد
ریحانه صالح آبادی - دانشگاه تربیت مدرس
زکیه نادری چنار - دانشگاه فردوسی مشهد

قدرت‎نرم‎ به معنای توانایی جذب دیگران می­باشد و این توانایی جذب دیگران، منجر به نفوذ در آنان می‎شود. استفاده از قدرت‎نرم‎ درحال حاضر نزد دولت­های جهان رواج زیادی پیدا کرده است. قدرت‎نرم‎ دارای منابع متعددی می‎باشد. یکی از عواملی که مدنظر این مقاله قرار دارد، بهره‎گیری از قدرت‎نرم‎ با استفاده از روابط و همکاری ها‎ی آموزش عالی در جهت نفوذ سیاسی بیشتر است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش نفوذ سیاسی با توجه به همکاری­های علمی بین­ الملل دانشگاهی با نگاهی به تجربه دانشگاه فردوسی مشهد با دانشگاه­های افغانستان می­باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته ها‎ی تحقیق نشان می‎دهد که در عصر انفجار اطلاعات دیگر نمی‎توان تنها به عنصر قدرت سخت توجه کرد و علاوه بر عناصر قدرت در حوزه ها‎ی نظامی، اقتصادی و سیاسی، نباید از عناصر نرم افزاری فرهنگ و آموزش عالی در افزایش توان یک کشور غافل ماند. تلاش ایران جهت نفوذ سیاسی بر افغانستان در عرصه­ی سیاست داخلی و خارجی اتخاذ گسترش همکاری ها‎ی آموزشی به عنوان یک پادایم بی بدیل قدرت‎نرم‎ در جهت افزایش و ارتقاء جایگاه و پرستیژ ایران در نظام بین الملل و ایفای نقش برتر در منطقه است. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه­ها و اسناد مربوط به توافقنامه­ های بین دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد با دانشگاه­های کابل، قندهار، هرات، موسسه عالی اشراق و دانشگاه بلخ حاکی از قابلیت­های اساسی دانشگاه فردوسی مشهد در عرضه خدمات آموزش عالی فراملی از تبادل استاد و دانشجو گرفته تا راه­اندازی دوره کارشناسی­ارشد و تاسیس یک شعبه دانشگاهی می­باشد. در نهایت، این مقاله نمایانگر این موضوع است که ایران می‎تواند از همکاری ها‎ی آموزشی برای نفوذ سیاسی بیشتر در کشور افغانستان بهره برداری کند.  

همکاری های آموزشی, دانشگاه, قدرت نرم, ایران, افغانستان