زمین شیمی، پترولوژی و سن سنجی زیرکان – اورانیوم – سرب توده گرانیتوئیدی بی بی مریم، شمال خاور نهبندان، خاور ایران

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه زمین شناسی اقتصادی، دوره: 3، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ECONG-3-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 224
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد حسین زرین کوب

بیرجند

سون لین چانگ

ملی تایوان

سید سعید محمدی

بیرجند

محمد مهدی خطیب

بیرجند

چکیده

توده گرانیتوئیدی بی بی مریم با وسعت حدود ۵ کیلومترمربع به درون نوار افیولیت ملانژ خاور ایران، در پهنه جوش خورده سیستان نفوذ کرده است. آثار حرارتی این توده بر روی سنگهای میزبان نشان می دهد که این فعالیت بعد از جای گیری افیولیت ملانژ رخ داده است. این توده نفوذی که دارای روند کلی شمال باختری - جنوب خاوری است عمدتا از تونالیت -کوارتزدیوریت تشکیل شده ولی در بخش شمال باختری آن یک واحد فرعی گرانودیوریتی به صورت دایک بروز کرده است. بافت غالب در توده تونالیتی _ کوارتزدیوریتی، دانه ای و در بخش گرانودیوریتی، دانه ای، میرمکیتی و گرافیکی است. کوارتز، پلاژیوکلاز (الیگوکلاز _ آندزین) و بیوتیت به عنوان کانیهای اصلی و آمفیبول (هورنبلند)، آپاتیت، زیرکان و کانی کدر از اجزای فرعی واحد اصلی این توده می باشند. کوارتز، پلاژیوکلازسدیک و آلکالی فلدسپار کانیهای اصلی و گارنت، آپاتیت و کانیهای کدر، کانیهای فرعی واحد گرانودیوریتی را می سازند. توده گرانیتوئیدی بی بی مریم در محدوده کالک آلکالن، متا آلومین تا اندکی پر آلومین و از نوع کمان ماگمایی قرار می گیرد. بالا بودن نسبت LREE/HREE، مقدار نسبت Sr/Y (میانگین ۷/۳۸)، و مقدار SiO۲(میانگین۴۸/۶۹) به همراه فقدان آنومالی منفیEu نشان میدهند که این سنگها شباهت زیادی به آداکیت های غنی از سیلیس دارند. افزایش نسبت Sr/Y ناشی از ذوب عمیق و در محدوده ناپایدار شدن پلاژیوکلاز و پایداری گارنت تعبیر می شود. این ماگما می تواند از یک منبع اکلوژیتی یا گارنت آمفیبولیتی، حاصل از دگرگونی ورقه اقیانوسی فرورانده شده خاور ایران، سرچشمه گرفته باشد. سن سنجی به روش زیرکان اورانیم - سرب بر روی دانه های زیرکان جدا شده از فاز اصلی (تونالیت _ کوارتزدیوریت) نشان می دهد که این ماگماتیسم در ۶/. ± ۵/۷۱ میلیون سال (ماستریشتین) رخ داده است. با توجه نتیجه سن سنجی می توان سن جای گیری افیولیت ملانژ میزبان را قبل از ماستریشتین دانست.

کلیدواژه ها

گرانیتوئید, بی بی مریم, سن سنجی, زیرکان _ اورانیم _ سرب, خاور ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.