مطالعه شرایط فیزیکوشیمیایی تشکیل اسکارن ها در همبری باتولیت الوند با سنگهای آهکی دگرگون شده همدان، غرب ایران

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: فصلنامه زمین شناسی اقتصادی، دوره: 4، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ECONG-4-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 163
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عادل ساکی

شهید چمران اهواز

هوشنگ پورکاسب

شهید چمران اهواز

چکیده

سنگهای آهکی (پرمو- تریاس) دگرگون شده منطقه چشین در جنوب شرق همدان در مجاورت تنوعی از سنگهای رسی دگرگون شده مانند شیست ها و هورنفلس ها رخنمون دارند. نفوذ باتولیت الوند (سن ژوراسیک) به درون سنگهای رسی و آهکی سبب ایجاد سنگهای دگرگونی مجاورتی در مناطقی از همدان (روستای چشین) شده است. سنگهای آهکی دگرگون شده چشین براساس مدال کانیها (کلسیت، دولومیت، سیلیکاتی و تیره) شامل الف) مرمرها و کالک- سیلیکات ها و ب) اسکارن ها می باشند. کانیهای فلزی در مرز بین کالک- سیلیکات ها و هورنفلس های سیلیمانیت دار شکل گرفته اند و سبب ایجاد سنگهای اسکارنی شده اند. براساس مطالعات کانی شناسی، اسکارن ها در منطقه مورد مطالعه دارای کانیهای دیوپسید، گارنت، ترمولیت، وزوویانیت، اپیدوت و کانیهای فلزی مانند هماتیت و مگنتیت هستند. فرآیندهای اسکارن زایی در دو مرحله دگرگونی رخ داده اند: ۱) دگرگونی پیش رونده ۲) دگرگونی پس رونده. مرحله اول شامل دگرگونی پیش رونده و شکل گیری کانیهای بی آب مانند گارنت و پیروکسن می باشد. مرحله دوم دگرگونی پس رونده است که عامل اصلی توسعه اسکارن ها به حساب می آید. علاوه بر Fe, Si و Mg مقدار قابل توجهی Fe به همراه سیالات به سیستم اسکارنی اضافه می شود. نهایتا مقدار قابل ملاحظه ای از کانیهای آب دار (مانند اپیدوت+ کلریت+ آمفیبول) و اکسیدها و کربنات ها جایگزین کانیهای بدون آب در سنگ میزبان آهکی می شوند. با استفاده از منحنیهای تعادل ترمودینامیکی چندگانه (به کمک برنامه THERMOCALC®)، دما، فشار و ترکیب سیالات سنگهای کالک- سیلیکاته و اسکارنی به ترتیب در حدود ۶۲۰ درجه سانتی گراد، ۴ کیلوبار و XCO۲ کمتر از ۱۷/۰ تخمین زده شده است. فوگاسیته اکسیژن در این سنگها متوسط می باشد. مطالعات کانی شناسی اسکارن های چشین، صحت محاسبات فوق را تایید می نماید.

کلیدواژه ها

باتولیت الوند, اسکارن, کالک- سیلیکات, ترکیب سیالات, THERMOCALC®

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.