ثمینه رجبی - اصفهان
قدرت ترابی - اصفهان

سنگهای ولکانیک ائوسن جنوب غرب جندق (کوه گدارسیاه، خردقاره شرق ایران مرکزی) ترکیب بازالت آندزیتی و آندزیت دارند. این سنگها دارای زینولیت هایی با کانی شناسی گرانولیت می باشند. مجموعه کانیایی این زینولیت ها در شرایط اوج دگرگونی شامل پلاژیوکلاز+ فلوگوپیت+ کروندوم+ سلیمانیت+ اسپینل+ کلریت+ فنژیت با بافتهای گرانوبلاستیک، پوئیکلیوبلاستیک و جهت یافته است. میانگین نتایج دماسنجی فلوگوپیت موجود در این زینولیت ها دمای oC ۷۸۲ را نشان می دهد. ویژگیهای این سنگها با دگرگونی رسوبات پوسته ای غنی از Al و فقیر از Ca و Si در شرایط پوسته تحتانی در رخساره گرانولیت سازگار است. افزایش درجه دگرگونی و ذوب این گرانولیت ها، مذابی را تشکیل داده که گرانیتوئید تیپ S متبلور نموده است. تداوم تفریق و تبلور این مذاب می تواند به تشکیل گرانیت های تیپ S منجر گردد. از اینرو احتمال می رود گرانیت های تیپ S موجود در منطقه مورد بررسی، حاصل ذوب گرانولیت هایی باشد که بخشهایی از آن به صورت زینولیت توسط ماگماتیسم ائوسن جنوب جندق (کوه گدار سیاه) حمل و به سطح زمین رسیده اند. گرانیت های پرآلومین تیپ S در محدوده مورد بررسی در امتداد گسلهای درونه، چوپانان و آیرکان در مناطق آیرکان و افیولیت جندق رخنمون دارند. این گرانیت ها منشا عناصر رادیواکتیو اورانیم و توریم و کانه زایی اورانیم در جنوب غرب کوه آیرکان می باشند.

ولکانیسم ائوسن, زینولیت, گرانولیت, گرانیت تیپ S, پوسته قاره ای, خرد قاره شرق ایران مرکزی