ردیابی ویروس سوختگی سیاه برگ چغندر (Beet black scorch virus) و سایر ویروس های خاک زاد همراه و تعیین برخی خصوصیات مولکولی آن ها
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه حفاظت گیاهان، دوره: 33، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JPP-33-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 929
نویسندگان
فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند
بخش تحقیقات گیاهپزشکی
چکیده
تاکنون در ایران ویروس های خاک زاد متعددی از جمله ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندرقند (Beet necrotic yellow vein virus; BNYVV)، ویروس سوختگی سیاه برگ چغندر (Beet black scorch virus; BBSV)، ویروس خاک زاد چغندر (Beet soil-borne virus; BSBV) و ویروس Q چغندر (Beet virus Q; BVQ) روی ریشه چغندرقند شناسایی شده است. ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندرقند، ویروس اصلی عامل ایجاد سندروم ریشه ریشی (ریزومانیا) است. با اینکه در بررسی های انجام شده در بعضی از نمونههای دارای علائم ریشه ریشی چغندرقند، هر سه ویروس مذکور و یا تعدادی از آن ها همراه BNYVV یافت شده، اما تاکنون علائم سوختگی روی برگ چغندرقند در هیچیک از مزارع کشت چغندرقند گزارش نشده است. اخیرا علائم سوختگی روی برگها و علائمی مشابه ویروس عامل بیماری ریزومانیا روی ریشه برخی از ارقام چغندرقند در مزارع چغندرقند استان خراسان رضوی مشاهده شده است. به منظور بررسی این موضوع، چغندرقندهای دارای علائم ریشهریشی و یا سوختگی برگ از مزارع مناطق مختلف استان شامل: مشهد، فریمان، چناران، جلگه رخ و جوین جمع آوری و پس از استخراج ریبونوکلئیک اسید (RNA) کل آن ها، دئوکسی ریبونوکلئیک اسید مکمل (cDNA) سنتز شد. با استفاده از واکنش پلیمراز با ترانویسی معکوس در همه نمونه ها BBSV ردیابی گردید، اما از سه ویروس خاک زاد دیگر تنها BNYVV در نمونه های مشهد، جلگه رخ و جوین ردیابی شد. از بین سه تیپ مختلف BNYVV شناسایی شده در دنیا، جدایه های مورد مطالعه از نوع تیپ A تشخیص داده شد. نوع تتراد ویروس ریزومانیا در جدایههای مشهد و جلگه رخ از نوع ACHG بوده اما در جدایه جوین، AHHG بود که در اسیدآمینه شماره ۶۸ آن از سیستئین (C) به هیستیدین (H) در پروتئین p۲۵ تغییر یافته بود که می توان جدایه را به عنوان یک جدایه شکننده مقاومت این ویروس محسوب نمود. درنتیجه کشت متوالی ارقام مقاوم چغندرقند دارای ژن مقاومت Rz۱ با تغییرات در اسیدآمینه های ناحیه تتراد پروتئین p۲۵ ویروس، جدایه های شکننده مقاومت جدیدی از ویروس ایجاد می کند که کشت چغندرقند را در این مزارع در سال های آتی با مشکل جدی مواجه خواهد نمود؛ بنابراین تحقیقات بیشتر در مورد بیماریزایی BNYVV و کنترل آن از طریق استفاده از منابع مقاومت جدید و روش های کنترل تلفیقی ضروری به نظر میرسد. از طرف دیگر اینکه، BBSV در حضور BNYVV موجب تشدید ریشهریشی، نکروز آوندی و سوختگی برگ میگردد حال آنکه به تنهایی موجب نکروز آوندی در ریشه و سوختگی برگ می شود. این مطلب می تواند در تشخیص بیماری بر اساس علائم و جلوگیری از خطا در ارزیابی مقاومت ارقام چغندرقند در مزرعه بسیار حائز اهمیت باشد.کلیدواژه ها
ریزومانیا, ویروس سوختگی سیاه چغندرقند, چغندرقنداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.