محمد جواد اکبرپور - کارشناس ارشد مهندسی عمران - آب
سید جمشید موسوی - دانشیارگروه آب دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران

روش جریمه، یک روش مناسب و متداول برای اعمال قیود در الگوریتم های ژنتیک می باشد . کاربرد روش جریمه همواره با پیچیدگی هایی جهت تعیین و تعریف مناسب تابع جریمه همراه است . یکی از مشکلات استفاده از روش جریمه، امکان خروج کامل الگوریتم از فضای شدنی می باشد . برای جلوگیری از خروج الگوریتم از فضای شدنی می توان مقادیر جریمة بزرگتری بر جواب های ناشدنی اعمال نمود که تعریف مطلوب تابع جریمه را تحت تأثیر قرار می دهد . فرآیند نخبه گزینی یک روش انتخاب معین در الگوریتم های ژنتیک می باشد . با محدود نمودن حوزة عملکرد مکانیزم نخبه گزینی به فضای شدنی، می توان از خروج الگوریتم از فضای شدنی جلوگیری نمود . در این مقاله ایدة نخبه گزینی از جواب های شدنی مطرح شده و عملکرد GA در هر دو حالت استفاده از روش نخبه گزینی معمول و نخبه گزینی از جواب های شدنی در یک مسألة بهره برداری از سیستم ۴ مخزنة برقابی مورد بررسی قرارگرفته است . نتایج نشان می دهدکه با استفاده از ایده نخبه گزینی با شرط شدنی بودن جواب ها، می توان تابع جریمه دقیق تری تعریف نمود و الگوریتم ژنتیک در این شرایط عملکرد مناسب تری خواهد داشت .

سیستم های چند مخزنه، بهره برداری بهینه، الگوریتم های ژنتیک، نخبه گزینی