بررسی و تحلیل معماری بافت قدیم روستای آسیابان با تکیه بر اقلیم منطقه

عوامل جغرافیایی نقش مهمی در شکل گیری فضاهای معماری مجتمع های زیستی اقلیمهای مختلف ایران داشته و در هر اقلیم، معماری مسکونی و سایر عناصر معماری تحت تاثیر آن شکل گرفته است، به طوری که مصالح به کار رفته رابطه مستقیمی با شرایط محیطی و بومی آن منطقه دارد؛ در واقع تلاش انسان برای ایجاد تعادل بین نیازها و خواسته های وی و امکانات بالفعل و بالقوه در محیط از گذشته های دور مورد توجه بوده است، به گونه ای که جوابگوی نیازهای ساکنان آن باشد. در این تحقیق به معرفی بافت و عناصر معماری قدیم روستای آسیابان و همینطور محلات مختلف آن پرداخته میشود. این روستا در استان خراسان جنوبی، شهرستان درمیان و بخش قهستان قرار دارد و از لحاظ جغرافیای تاریخی در گذشته بخشی از ایالت قهستان در شرق ایران بوده که در حال حاضر در تقسیمات سیاسی استان خراسان جنوبی این منطقه پس از ادغام با روستای درخش به عنوان شهر قهستان نامگذاری و مرکز بخش میباشد. روستای آسیابان در یک منطقه نیمه کوهستانی و در ابتدای یک دره ای نسبتا وسیع همراه با کوه هایی کم ارتفاع واقع شده و با توجه به اقلیم گرم و خشک خراسان جنوبی، این منطقه از شرایط آب و هوایی معتدلی نسبت به سایر مناطق استان برخودار است. کوهستانی بودن منطقه موجب شده که این روستا دارای معماری متفاوتی باشد و علاوه بر خصوصیات معماری نواحی گرم و خشک و فضاهای مسکونی به صورت حیاط دار، خانه هایی به صورت پلکانی در دامنه کوه با معماری نواحی کوهستانی ساخته شود، در واقع تاثیر اقلیم را نه تنها در معماری مسکونی روستا و فرمهای معماری مختلف آن میتوان دید، بلکه مصالح به کار رفته نیز بومی و متناسب با محیط بوده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و تحلیلی و با رویکرد تاریخی و فرهنگی بوده و جمع آوری یافته های آن نیز طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده است.

کلیدواژه ها:

اقلیم گرم و خشک ، بافت قدیم آسیابان ، محله ، معماری ، خانه