میلاد باغ شیخی - دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه تهران
مهناز سیاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه تهران

در دوره قاجار، ساختار کلی شهر ایرانی در صورت گذشته خود باقی ماند. شهر ایرانی اسلامی تا قبل از حکومت سلطنت ناصرالدین شاه بافت سنتی خود را حفظ نمود اما در دوران حکومت ناصری به رغم حفظ ساختار سنتی خود در اثر آشنایی با غرب روبه تغییر در پیش گرفت؛ کاشان در این زمان تاحدی از این قاعده استثنا ماند و بافت سنتی خویش را حفظ نمود. در این پژوهش با رویکرد تاریخی و به شیوه توصیفی-تحلیلی با استناد به منابع تاریخی )سفرنامه( و شواهد معماری درصدد ارائه سیمای از کاشان در عهد قاجار هستیم. پژوهش پیش رو سعی دارد تا به این سوال پاسخ دهد سیمای کالبدی شهر کاشان در این دوره چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش نشان داد که سازمان فضایی شهر کاشان در دوره قاجار شامل کارکردها و ویژگیهای از قبیل سیاسی )تلگراف خانه، کمرگ(، نظامی )برج و بارو، دروازه و...( آموزشی- مذهبی )مسجد، مدرسه، تکیه، امامزاده(، اقتصادی )بازار، تیمچه، کاروانسرا (، زیربنایی )خدماتی، بهداشتی و رفاهی حمام، آب انبار، خانه( و کالبدی خود را داشت.

قاجار، ساختار فضایی-کالبدی، کاشان، معماری، سفرنامه