یوسف غلامی سفر - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

دین مبین اسلام یک مکتب کامل بوده که شارع مقدس با بیان هنجارها و ارزش های اصیل اسلامی و الهی و همین طور بیراهه ها در قرآن کریم به حاکمیت نظم و صلح مبتنی بر حق، تاکید کرده و با عباراتی همچون حبل الله صراط مستقیم و شبل السلام، سعادت ابدی را نشان داده است. این مقاله درصدد گونه شناسی کج رفتاری هایی است که از منظر قرآن می توانند سدی در برابر رسیدن انسان ها به سعادت و قدم گذاشتن در مسیر سلامت، عمل کنند. منظور از گونه شناسی یا تیپولوژی، نگریستن به تعدادی از واقعیات که دارای ماهیتی یکسانند، ولی تفاوت هایی با یکدیگر دارند. این مقاله از نوع اسنادی بوده که ابتدا کل آیات قرآن بازخوانی و با انتخاب ۱۳۹ آیه از ۴۳ سورۂ کجرویهای مذکور بر حسب شش معیار، گونه بندی شدند. در گونه بندی اول، برحسب شیوه انجام رفتار، کجرویهای ذهنی (نیات و افکار و عینی (عملی) در دو حالت کلامی و غیر کلامی دسته بندی شدند. در گونه بندی دوم به جایگاه عاملان رفتار توجه شده و نقش مهم انبیاء و خاندانشان، حاکمان، ثروتمندان و دانشمندان در ترویج و یا بازداری از کجروی مشخص شد. در گونه بندی سوم به اهمیت کجرویهای گروهی نسبت به فردی اشاره شد. در گونه بندی چهارم بر حسب ماهیت آسیب، کجرویهای اعتقادی، اجتماعی و اقتصادی دسته بندی شدند. در گونه بندی پنجم، برحسب دانایی و نادانی افراد، به اهمیت کجرویهای آگاهانه اشاره شد. معیار آخر، درجه اهمیت رفتار بوده که قرآن برخی ازکجروی ها را باعبارت گناه کبیره مشخص می کند

قرآن کریم،آسیب های اجتماعی،کجروی،گونه بندی