محمد مرتضایی - استادیار پژوهشکده باستانشناسی
علی فرهانی - عضو هیئت علمی پژوهشکده باستانشناسی

مورخین و جغرافی نویسان سده های اولیه و میانی اسلامی در نوشته های خود از مکانی به نام «ویمه» یا «دیمه» یاد می کنند که ظاهرا از شهرهای مهم و آباد در قرون اولیه و میانی اسلامی به شمار می رفته و از حیث شهرت و آبادانی، نام آن در کنار نام شهرهای بزرگ و مهم آن زمان مانند دماوند، خوار و شلنبه ذکر شده و از نظر وسعت از برخی از این شهرها بزرگتر به شمار آمده است. حدود جغرافیایی این شهر بنابر اشارات مورخین، ناحیه ای میان ری و طبرستان و از ناحیت دماوند ذکر شده است. علی رغم این اشارات و تحقیقات صورت گرفته توسط برخی محققین معاصر، محل دقیق این شهر تا به امروز مشخص نشده و نظرات مطرح شده درباره جایگاه کنونی شهر ویمه نیز خود پرسشی است که پاسخ به آن نیازمند مداقه بیشتری می باشد. نگارندگان در سال ۱۳۸۱ه.ش. و در خلال انجام یک برنامه پژوهشی باستان شناسی در شهرستان فیروزکوه با این موضوع مواجه شده و درصدد برآمدند تا بررسی و مطالعه دقیقی در خصوص تعیین موقعیت جغرافیایی شهر «ویمه» یا «دیمه» و جایگاه امروزی آن به عمل آورد. آنچه در این مقاله ارائه می شود نتایج حاصل از این تحقیقات و بررسی ها است.

پیرکمر فیروزکوه, دنباوند/ دماوند, شهر اسلامی, متون تاریخی, ویمه/ دیمه