بررسی درجه ترکیب پذیری ارقام قدیم و جدید گندم با گیاه روغنی کلزا در سری های کشت مخلوط افزایشی

این مطالعه با هدف بررسی اثرات کشت مخلوط ارقام جدید و قدیم گندم با کلزا به صورت سری های افزایشی بر عملکرد، کارایی مصرف نور و نسبت برابری زمین به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ و ۹۵-۱۳۹۴ اجرا شد. عامل اول شامل ارقام گندم (قدیمی: روشن و طبسی) و (جدید: سیروان و پارسی) و عامل دوم نسبت های کشت مخلوط افزایشی گندم با کلزا (۱۰۰:۰، ۱۰۰:۲۵، ۱۰۰:۵۰، ۱۰۰:۷۵، ۱۰۰:۱۰۰ و۰:۱۰۰ درصد) بود. تراکم دو گیاه گندم و کلزا به ترتیب ۴۰۰ و ۲۰ بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد گندم بجز وزن هزار دانه در کشت خالص بود و با افزایش نسبت کلزا به ۷۵ درصد کاهش معنی داری در عملکرد دانه و بیولوژیک گندم مشاهده شد. عملکرد دانه ارقام جدید گندم در مقایسه با رقم قدیمی طبسی افزایش معنی داری نشان داد؛ در حالی که عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر رقم قرار نگرفت. در حضور رقم جدید سیروان عملکرد دانه و بیولوژیک و کارایی مصرف نور کلزا افزایش معنی داری با سایر ارقام داشت. بیشترین نسبت برابری زمین کل در نسبت کشت ۲۵ درصد کلزا با ۴۱/۱ محاسبه گردید که با سایر نسبت ها تفاوت معنی داری داشت. به طور کلی، با توجه به این آزمایش بنظر می رسد که ارقام جدید نسبت به ارقام قدیم گندم قابلیت ترکیب پذیری بیشتری با کلزا داشته و عملکرد در ارقام جدید بیشتر بوده اما کارایی مصرف نور و نسبت برابری زمین تفاوت معنی داری را نشان نداد.

کلیدواژه ها:

کشت مخلوط ، کارایی مصرف نور ، سری افزایشی ، گیاه دانه روغنی ، غلات