هادی حسن زاده مقدم - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
محمد گلوی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
محمود رمرودی - دانشیار گروه زراعت واصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
حمید رضا شریفی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

کشاورزی حفاظتی بر سه اصل حداقل جابجایی خاک، حفظ بخشی از پوشش بقایا و تناوب زراعی، در جهت سودآوری پایدار، بنا گردیده است. این آزمایش طی سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ با هدف بررسی تاثیر روش خاک ورزی و حفظ بقایا ، بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب گندم ، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جلگه رخ تربت حیدریه در قطعه زمینی که از پاییز سال ۱۳۹۱ تحت مدیریت نظام کشاورزی حفاظتی بود، با استفاده از کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. م تیمارها شامل شیوه های مختلف خاک ورزی (بدون خاک ورزی ، کم خاک ورزی و خاک ورزی متداول)، مدیریت بقایا (صفر،۳۰ و۶۰ درصد حفظ بقایا) و تنش آبی (آبیاری با ۵۰، ۷۵ و۱۰۰ درصد نیاز آبی) بودند. نتایج نشان داد که تیمار خاکورزی باعث تغییرات معنی داری در تعداد دانه در خوشه، عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب گردید در حالی که تیمار حفظ بقایا تاثیر قابل توجهی بر عملکرد و اجزای آن نداشت. تیمار تنش آبی نیز جز در مورد وزن هزار دانه،عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب، بر سایر صفات مورد بررسی تاثیر معنی داری نداشت. میزان عملکرد در روش کم خاکورزی نسبت به روش بدون خاکورزی و روش متداول به ترتیب ۴۱ و ۳۵ درصد برتری را نشان داد که این روند در مورد کارآیی مصرف آب به ترتیب ۴۲ و ۳۶ درصد بود.

تناوب زراعی, شخم کاهش یافته, کارآیی مصرف آب, کشاورزی حفاظتی