فاضل عامری
محمد رضا وهابی
سید مهدی سیفی تیزابی

مقدمه و هدف: بررسی روابط متقابل انسان با طبیعت از جنبه مصرف گیاهان دارویی، که ازدیدگاه پزشکی پاسخ به شدت مشکلات محیطی و از دیدگاه منابع طبیعی ضرورت حفاظت و نظارت در بهره برداری رویشگاه های طبیعی را تبیین می کند، نیازمند دستیابی به اطلاعات و بینش عینی از وضعیت جوامع ساکن در نواحی اقلیمی مختلف ایران است که با استفاده از تحقیقات اجتماعی بدست می آید. مواد و روش: به این منظور تحقیق حاضر به روش پرسشنامه ای انجام گرفت. به منظور کسب اطلاعات و چگونگی از مصرف گیاهان دارویی پرسشنامه ها کلیه اعضای خانواده دانشجویان مقیم دانشگاه صنعتی اصفهان را مورد سئوال قرار داد. اندازه جامعه آماری ۶۸۲ نفر تعیین و درمجموع ۱۰۴۷ پرسشنامه تکمیل و مقایسه نظرات گروه های آماری، بوسیله آزمون تجزیه واریانس یکطرفه ( ANOVA ) انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد نسبت مصرف کنندگان گیاهان دارویی در مناطق سردسیر بیشترین و در مناطق معتدل کمترین مقدار بود (به ترتیب ۷۵/۶ و ۶۶/۵ درصد). همچنین ساکنان مناطق سردسیر به طور عمده گیاهان دارویی را به شکل دم کرده و در مناطق گرمسیر به صورت عرقیجات استفاده می کنند. از مقایسه منابع تهیه گیاهان دارویی نیز مشخص گردید که در مناطق سردسیر طبیعت و در مناطق گرمسیر عطاری ها مهم ترین منابع تامین گیاهان دارویی برای ساکنین این مناطق هستند. نتیجه گیری: بدین ترتیب به نظر می رسد شرایط اقلیمی سرد مشکلات بیشتری را برای ساکنین این مناطق در پی دارد. میزان وابستگی زیاد به طبیعت و برداشت بیش از حد از رویشگاه های گیاهان دارویی در اقالیم سرد، تهدیدی جدی برای تخریب رویشگاه ها به عنوان مهم ترین منبع تهیه گیاهان دارویی به شمار می رود و توجه به بهره برداری صحیح بر مبنای روش های علمی، زراعی کردن گیاهان دارویی به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی و بهره برداری پایدار امری اجتناب ناپذیر است.

medicinal plants, climate, herbal medicine, consumption manner, Iran, گیاهان دارویی, اقلیم, طب گیاهی, نحوه مصرف, ایران.