منصوره معینی
اکبر کلاهدوزان

سابقه و هدف: توجه به اهمیت کاربرد درمانی گیاهان در برخی از احادیث نبوی و روایات امامان معصوم (ع) آشکار است. میراث ادبی ایران نیز که متاثر از فرهنگ اسلامی و سنت ها و باورهای مردمی است، اهمیت و رواج این باورها را در ایران زمین نشان می دهد. هدف این گفتار بررسی تطبیقی خواص درمانی دو گیاه «سداب» و «کاسنی» از منظر احادیث، اشعار و پژوهش های پزشکی معاصر است. مواد و روش ها: این پژوهش به روش کتابخانه ای در سه مرحله انجام گرفت: نخست کاربردهای درمانی «سداب» و «کاسنی» براساس احادیث و روایات متعبر شیعه بررسی شد. سپس کاربردهای همسان آن در متون ادب فارسی جستجو شد و در مرحله سوم این کاربردها از رهگذر دانش جدید نیز مورد توجه قرار گرفت. برخی از کاربردهای درمانی گیاه سداب که مورد این بررسی تطبیقی قرار گرفته اند عبارت اند از: درمان دبیله و ذات الجنب، خاصیت ضدباروری، درمان امراض دماغی، خواص درمانی گیاه کاسنی که از همین دیدگاه بررسی شده اند عبارت اند از: کاهش التهاب و تب، اعتدال مزاج درمان نارسایی های کبدی.  نتیجه گیری: پژوهش های معاصر پزشکی، کاربردهای درمانی «سداب» و«کاسنی» را که در احادیث و روایات و اشعار فارسی، مطرح شده اند، تایید می کنند این بررسی تطبیقی بیانگر ژرفای کلام بزرگان دین و ارزش نهفته در باورهای طب اسلامی است که در آیینه ادبیات ایران نمایان است و اهمیت این گونه بررسی های تطبیقی میان دانش جدید و فرهنگ کهن را نشان می دهد.

cichorium Intybus, Rutaceae, medical wisdom, dbylh, pleurisy., سداب, کاسنی, حکمت پزشکی, دبیله, ذات الجنب .