شناخت ماهیت رزین سندروس در متون علمی کهن
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: مجله طب سنتی اسلام و ایران، دوره: 7، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JIITM-7-1_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 284
نویسندگان
چکیده
سابقه و هدف: سندروس به عنوان رزین درختی، از گذشته در طب اسلامی مورد توجه بوده و از آن در درمان سوء بینایی، بازکردن برونش ها، تسکین دنداندرد، پرکردن دندان های فاسد، درمان چاقی، درمان بواسیر، رفع اسهال خونی، درمان وز گوش و امثال آن، یاد شده است. بسیاری از دانشمندان علوم طب و جواهرشناسی قدیم ویژگی های این ماده شامل خصوصیات ظاهری، شیمیایی و محل استحصال آن را شرح داده و آن را با موادی همچون کهربا قیاس کردهاند، اما اختلافات فراوانی در شرح آنها نسبت به همدیگر دیده می شود. در منابع جدید استحصال رزین سندروس را از گونه ای از تیره کاج به نام Tetraclinis articulate Vahl. در شمال آفریقا و به ویژه مراکش منحصر کرده اند و گونه دیگری را در استرالیا به نامCalitris Quadrivalvis Vent. معرفی کرده اند که رزین آن به نام سندروس استرالیایی شناخته می شود. هدف این پژوهش شناخت دقیق سندروس در منابع کهن علمی و تطبیق آن با رزین های مشابه امروزی و تدقیق علمی آن است. چرا که ضرورت به کارگیری صحیح ماده، شناخت دقیق آن است. مواد و روش ها: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و داده های حاصل از مطالعات اسنادی در متون کهن و جدید براساس منطق تطبیقی، مورد نقد و تحلیل قرار گرفتهاند. یافته ها: آنچه در متون کهن به نام سندروس یا سندرک یاد شده است متفاوت از سندروس یا Sandarac امروزی بوده و در واقع سندروس در گذشته به دست های از رزین های دیترپنویید شامل کوپال زنگبار، کلوفان (راتیانه) و سندروس گفته میشد که به لحاظ جغرافیایی، منشا و ساختار شیمیایی با همدیگر متفاوت هستند و به نام گونه های مختلفی از سندروس در متون کهن علمی معرفی شده اند. نتیجه گیری: در فرهنگ عربی قدیم، کلمات خاص و متمایزی برای نامیدن کوپال و سندروس وجود ندارد و تنها در منابع اخیر کوپال را معادل سندروس بلوری ذکر کرده اند و از همین طریق نیز این واژه ها وارد فارسی شده اند. این دو رزین دارای نام علمی، منشا، جغرافیای انتشار و ساختار شیمیایی متفاوتی هستند، اما در منابع کهن همه به نام سندروس معرفی شده اند.کلیدواژه ها
Sandarac, Copal, Zanzibar Copal, Colophony, Ratyaneh, Tetraclinis articulata Vahl, Old scientific texts., سندروس, کوپال, کوپال زنگبار, کلوفان, راتیانه, Tetraclinis articulate Vahl., متون کهن علمی.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.