بررسی تنوع ژنتیکی و گروه بندی برای صفات مورفولوژیک گندم نان در شرایط تنش خشکی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه تنش های محیطی در علوم زراعی، دوره: 14، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ESCS-14-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 328
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد تقی طباطبایی

استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

چکیده

خشکی یکی از تنش های غیر زیستی مهم بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک است که رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و از این طریق عملکرد دانه را کاهش می دهد. هدف از این پژوهش، شناسایی صفات زراعی مرتبط با تغییرات عملکرد دانه گندم تحت تنش خشکی بود. در بررسی حاضر ۱۱۱ لاین خالص گندم نان به صورت آزمایش بدون تکرار (آگمنت) موردبررسی قرار گرفتند. در این آزمایش بعد از هر ۲۰ لاین ۳ رقم نارین، برزگر و سیستان به عنوان شاهد کاشته شدند. هر شماره در ۲ خط ۲.۵ متری به فاصله ۲۰ سانتی متر کاشته شد. لاین­ها در شرایط آبیاری در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی یزد ارزیابی شدند. در طول دوره رشد از صفات عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و مورفولوژیک ارزیابی و با ارقام شاهد مقایسه شدند. نتایج آزمایش تنوع زیادی را در لا ین های موردبررسی ازنظر اکثر صفات کمی و کیفی نشان داد. تجزیه رگرسیون نشان داد که در بین لاین­ها صفاتی مانند وزن هزار دانه، تعداد روز تا رسیدن، طول سنبله، ارتفاع بوته و وزن سنبله اثر مثبت و معنی داری بر عملکرد دانه داشته و سهم قابل توجهی از تغییرات عملکرد را تبیین می کنند. دسته بندی لاین ها بر اساس تجزیه کلاستر به روش UPGMA در ۹ گروه قرارداد. با توجه به نتایج به دست آمده ۱۵ ژنوتیپ که نسبت به ژنوتیپ های دیگر و ارقام شاهد عملکرد دانه بیشتر و برخی خصوصیات زراعی مناسب تر داشتند، انتخاب شدند. نتایج این تحقیق نشان داد مواد ژنتیکی موجود در این آزمایش می توانند منبع ارزشمندی باشند که علاوه برداشتن صفات جدید، تنوع سرشاری را برای به نژاد گران جهت اصلاح و تولید ارقام گندم مقاوم به خشکی فراهم می آورند.

کلیدواژه ها

تجزیه کلاستر, تنوع ژنتیکی, صفات کمی و کیفی, گندم نان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.