پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی منطقه لنجانات اصفهان با استفاده از مدل وزن شواهد

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مدل سازی و مدیریت آب و خاک، دوره: 1، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_MMWS-1-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 375
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن ترابی پوده

دانشیار/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان

حجت الله یونسی

استادیار/گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان

حسین یوسفی

دانشیار/ گروه انرژی های نو و محیط زیست، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران

آزاده ارشیا

دانشجوی دکتری/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان

یزدان یاراحمدی

دانشجوی دکتری/گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان

چکیده

تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی به­ویژه در کشورهای در حال توسعه از موارد مهم و ضروری در مدیریت منابع آب محسوب می­شود. در این پژوهش، نقشه پتانسیل آب زیرزمینی به منظور مدیریت و برنامه­ریزی منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل وزن شواهد­ و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در منطقه لنجانات اصفهان انجام شده است. به­منظور واسنجی و اعتبارسنجی نتایج، موقعیت جغرافیایی ۶۲۴ چاه در منطقه به دو گروه تقسیم شدند. در اجرای مدل وزن شواهد از متغیرهای موثر در پتانسیل آب زیرزمینی شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای زمین، زمین شناسی، کاربری اراضی، خاک شناسی، شاخص رطوبت توپوگرافی، فاصله از گسل، تراکم گسل، تراکم آبراهه و فاصله از آبراهه استفاده شد. هم چنین برای اعتبارسنجی نتایج مدل­ها از منحنی مشخصه عملکرد ((ROC استفاده شد. مساحت زیر منحنی ((AUC برای مدل وزن شواهد، مقدار ۶/۸۱ درصد را ارائه داد که نشان از اعتبار بسیار خوب این مدل به منظور تعیین پتانسیل آب زیرزمینی در لنجانات است. حساسیت سنجی مدل­ به متغیرها نشان داد که این مدل در این منطقه به دو متغیر کاربری اراضی و شیب حساس­تر است. بیش از ۶۰ درصد منطقه دارای پتانسیل آب زیرزمینی متوسط تا خیلی زیاد است. تعیین مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی از لحاظ شناسایی مناطق برای اجرای برنامه­های مدیریتی، حائز اهمیت است. از آن­جا که مناطق با پتانسیل پایین، نشان دهنده عدم شرایط مناسب جهت تغذیه و ورودی آب به سفره­های زیرزمینی است؛ در نتیجه حفر چاه در این مناطق و استفاده و برداشت از این چاه ها، توازن بین ورودی و خروجی سفره­های زیرزمینی را از بین می­برد و نهایتا خشک شدن قنوات را نیز می تواند به دنبال داشته باشد .پیشنهاد می­شود که از مدل وزن شواهد با تعداد متغیرهای ورودی بیش تر نیز استفاده شود و هم چنین میزان دقت مدل­های دیگر نیز در مطالعاتی هم چون مطالعه حاضر برای تهیه نقشه پتانسیل با دقت بالا بررسی شود.

کلیدواژه ها

سامانه اطلاعات جغرافیایی, شاخص رطوبت توپوگرافی, منحنی ROC, وزن شواهد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.