بررسی نقش اینترنت و فضای مجازی در هنجار، نگرش و رفتارهای جنسی جوانان شهر تهران

اینترنت و فضای مجازی علی رغم اینکه تحولات مثبتی در ابعاد مختلف زندگی انسانها ایجاد کرده است، ولی دسترسی وسیع نسل جوان به اینترنت از سنین پایین و عدم نظارت بر محتوای خارج عرف جنسی در اینترنت موجب آسیب پذیری این گروه از جامعه می گردد. این موضوع گروه های مختلف که با نوجوانان و جوانان سرو کار دارند شامل والدین، مسئولین آموزشی و فرهنگی و سیاستگذاران جوانان را دچار نگرانی کرده است، علی رغم گستردگی دسترسی نوجوانان به وسایل جدید ارتباطی و اینترنت، اطلاعات ما در مورد ماهیت این نوع مواجهه و تاثیر مواجهه با محتوای جنسی بر هنجارهای جنسی، نگرشها و رفتارهای جنسی در نسل جوان در ایران بسیار محدود و ناقص است. اکثر مطالعات در ایران تمرکز بر اعتیاد اینترنتی در نوجوانان و جوانان داشته و یا تاثیر روان شناختی اعتیاد اینترنتی و یا تاثیرات آن در رفتارهای خشونت آمیز را بررسی کرده اند و در مورد تاثیرات اینترنت بر رفتارهای جنسی جوانان مطالعات نادر است. هدف اصلی این تحقیق مکاشفه ای شناسایی نقش و تاثیر اینترنت و مواجهه با محتوای جنسی نامتعارف در آن بر جوانان و نوجوانان است. به این منظور رویکرد کیفی با استفاده از ۱۹ بحث گروهی شامل ۱۱۳ جوان ۱۸-۱۶ ساله و تعداد ۲۹ مصاحبه عمیق با پسران و ۲۵ مصاحبه عمیق با دختران سنین ۱۸-۱۵ ساله در سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵ در شهر تهران انجام شد. بحث های گروهی و مصاحبه های عمیق پس از پیاده شدن، با رویکرد استقرایی کدگذاری باز شدند و بالغ بر ۴۳۰۰ کد باز استه=خراج گردید. کدهای باز در پاسخ به سوال اصلی تحقیق، براساس اشتراکات مفهومی در سطوح بالاتر انتزاعی طبقه بندی شده و تشکیل زیرطبقات و طبقات اصلی را دادند. این مطالعه علاوه بر اینکه تفاوت های جنسیتی در دسترسی به اینترنت و محتوای نامتعارف در آن را برجسته ساخت و تعامل های جوانان در اینترنت حول موضوعات نامتعارف جنسی را نشان داد، بلکه تاثیر و نقش اینترنت و دسترسی به محتوای جنسی نامتعارف را در جوانا را در شکل گیری و تسهیل ارتباط با جنس مخالف، تحریک و تهییج جنسی، تحریک جمعی با به اشتراک گذاشتن محتوای جنسی، جلب تایید گروه همسالان و در نهایت ایجاد دوگانگی در ارزشهای جنسی در جوانان نشان داد. همچنین عوامل مختلف زمینه ساز آسیب پذیری بیشتر جوانان در سطوح مختلف در این مطالعه شناسایی گردید و مداخلاتی در جهت حفظ جوانان و نوجوانان از آسیب های احتمالی فضای مجازی و اینترنت نیز ارائه گردید. لذا مسئولین فرهنگی و تربیتی و سلامت و همچنین والدین لازم است در مورد این تاثیرات آگاه بوده و مداخلات آموزشی در جهت ارتقای سواد رسانه ای و راهبردهای پیشگیرانه برای جلوگیری از آسیب های اجتماعی، روانی و جسمانی ناشی از این مواجهه را بکار بگیرند.