فراتحلیل پژوهش های تحول گرا خانواده ناظر بر موارد تنش در ایران

در خلال چند دهه اخیر نهاد خانواده ایرانی متاثر از عوامل مختلفی چون ورود عناصر نوسازی تغییر و تحولات ژرفی را تجربه کرده است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی کیفی تغییرات خانواده ایرانی ناظر به تنش های خخانوادگی پرداخته است. روش شناسی پژوهش روش شناسی کیفی است و از روش فراتحلیل کیفی استفاده شده است. مهمترین هدف فراتحلیل حاضر ترکیب و انباشت نتایج و راهکارهای علمی و کاربردی مطالعات اصلی انجام شده در زمینه تحولات خانواده در این حوزه می باشد در این فرآیند پژوهشی یافته های چهل مقاله که به بررسی مهمترین ابعاد تحولات خانواده براساس تبعات آنها در شرایط گذار پرداخته اند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبق نتایج این پژوهش و براساس فرا تحلیل پژوهش های موردنظر بیشتری تحولات در زمینه های ارزش های خانوادگی، نقش های خانوادگی، اشتغال زنان، تشکیل خانواده (همسر گزینی) نظام تصمیم گیری هستند. همچنین عواملی از جمله بعد خانواده، فردیتگرایی، مناسبات جنسی و مصرف فرهنگی نیز تقریبا سطح یکسانی از تحولات در این زمینه را شامل شدند. مواردی از جمله نوع خانواده، ارتباطات درون خانوادگی، محل سکونت خانواده و نوع رابطه نیز در سطوح بعدی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج فراتحلیل نشان می دهد براساس این مقولات نهاد خانواده سنتی ایرانی در حال جایگزینی با شکل مدرن و امروزی آن است. به علاوه این جایگزینی هنوز به شکل کامل صورت نگرفته است و می توان برخی ابعاد و اشکال مناسبات سنتی زندگی را در آن مشاهده کرد. نتایج فراتحلیل تحقیقات مذکور در این پژوهش بیانگر این است که مهم ترین وجوه تحولات خانواده که منجر به سهوات فروپاشی خانواده در عصر حاضر شده اند شامل چه ابعادی است و چه الگویی را شامل می شوند. همچنین تحولات خانواده ممکن است به تبع گسترش فرایند نوسازی و پیامدهای ناشی از آن به جایگزینی بیشتر در آینده تبدیل شود؛ لذا توجه جدی تر برنامه ریزان و سیاست گذاران این امر را به نحو جدی تر می طلبد.