جواد طباطبایی یزدی - استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
مسعود قدسی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
سید ابوالقاسم حقایقی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
محمد رضا رهنورد - کارشناس ارشد آبیاری، شرکت خدمات مهندسی آب و خاک

مشکل کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک ، ناشی از بارندگی کم و نیز توزیع نامناسـب آن مـی باشـد کـه باعث شده است کشاورزی در این مناطق اقتصادی نباشد . منابع معمول تامین آب نظیـر چاههـا هـم در صـورت وجود اغلب دچار اضافه برداشت هستند که باید برای جبران عواقب اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن چـاره ای اندیشید . به عنوان یک راه حل در دهه های اخیر، توج ه دنیا به سمت روزآمد نمودن بعـضی روش هـای سـنتی که علاوه بر ساده و ارزان قیمت بودن، قابل اطمینان نیز هستند ، جلب شده است . از ایـن میـان، استحـصال آب باران یکی از شاخص ترین تکنیک های مدیریت بهره برداری از آب باران برای مقابله با کم آبی مـی باشـد کـه در نقاط مشکل دار بسرعت در حال توسعه می باشد . مبنای این روش اختصاص سطحی از زمین برای جمع آوری نزولات و سپس ذخیره سازی آن برای استفاده در زمان مورد نیاز میباشد . با توجه بـه تنـوع روشـهای استحـصال آب باران، باید در انتخاب روش مناسب به ویژگیهایی از قبیل مقدار بارنـدگی و نحـوه توزیـ ع آن، توپـوگرافی زمین، نوع خاک، عمق خاک و عوامل اقتصادی و اجتماعی هر منطقه توجه جدی نمود . در ایـن مقالـه، نتـایج طراحی و اجرای یک طرح پایلوت استحصال آب باران ، متناسب با شرایط اقلیمی مناطق خشک کشور و با هدف آبیاری تکمیلی کشت دیم، منعکس گردیده است .

استحصال آب، باران، آبیاری تکمیلی، کشت دیم، مناطق خشک