نادیا روستایی - کارشناس مسئول بررسی آلودگی منابع آب، سازمان حفاظت محیط زیست
سید حسین هاشمی - استادیار، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
انسیه اسماعیلی - کارشناس بررسی آلودگی آب زیر زمینی، سازمان حفاظت محیط زیست

یکی از عوامل آلودگی منابع آب در کشور بروز حوادث غیرمترقبه طبیعی یا انسان ساخت می باشد . وقوع زلزله، سیل، رانش زمین و غیره از یک سو و بروز حوادث ناشی از حمل و نقل مواد خطرناک، فرسودگی تاسیسات نفتی، افزایش حجم و تنوع پساب های ورودی به تصفیه خانه های فاضلاب شهری و روستایی و غیره از سوی دیگر احتمال خطر آلودگی منابع آب را افزایش می دهد . در این میان عدم وجود سیستم مدیریت ریسک، امکان جلوگیری از بحران یا مقابله با آن را به حداقل رسانده و بعضا با وجود صرف هزینه های زیاد و بکارگیری نیروی انسانی فراوان، معضل آلودگی همچنان پا برجا خواهد بود . مدیریت ریسک بر اساس چهار محور : پیشگیری، آمادگی، مقابله با بحران و احیا و بازسازی منطقه بحران زده، نه تنها عوامل حادثه را قبل از بروز شناسایی نموده و در صدد جلوگیری از وقوع آن ها بر می آید، بلکه اقدامات مورد نیاز جهت مقابله با حوادث احتمالی آینده را نیز پیش بینی می کند . همچنین عملیات احیا و بازسازی منطقه آسیب دیده و آلوده شده را از قبل طراحی و وظایف کلیه نهادهای درگیر در برنامه های احیای منطقه بحران زده را از پیش تعیین می کند . این مقاله ضمن اشاره به یک حادثه غیر مترقبه طبیعی ( رانش زمین در حاشیه رودخانه جاجرود ) و یک حادثه غیر مترقبه انسان ساخت ( آلودگی سد وحدت سنندج در اثر سانحه تانکر حامل ) MTBE به تشریح چرخه مدیریت ریسک پرداخته و نحوه اجرای آن را در بخش منابع آب پیشنهاد می دهد . در خاتمه، برنامه ها و امکانات سازمان ملل متحد که مرتبط با مدیریت زیست محیطی حوادث غیرمترقبه بوده و قابل استفاده در کشورهای مختلف است، معرفی می گردد

مدیریت ریسک, حوادث غیر مترقبه, آلودگی منابع آب, محیط زیست