وحید عسکرپور - استادیار و عضو هیئت علمی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

این مقاله به بررسی و نقد کتاب شکل گیری و توسعه آغاز نگارش در ایران (از پیش نگارش تا آغاز ایلامی) اختصاص دارد. موضوع این کتاب یکی از بنیادین ترین بزنگاه های همه فرهنگ های انسانی و انسانیت است؛ چگونگی شکل گیری خط و نگارش درمیان فرهنگ های انسانی و خاستگاه های باستان شناختی آن. در این مقاله تلاش می شود تا ضمن برشماری نقاط قوت و ضعف این کتاب، اهمیت کنکاش عمیق تر در موضوع آن تشریح و نشان داده شود. خواهد آمد که نویسنده باوجود اشراف نسبی بر منابع و آثار در پرداخت و تبیین بنیان ها، شالوده ها، و مولفه های باستان شناختی، معرفت شناختی، و چیستی شناختی نمایانی خط و نگارش به شکلی منسجم و جامع درمانده و موضوعی را که می توانست عرصه ای برای طرح پرسش ها درمورد تطور فرهنگ و قوای شناختی و معرفتی انسان باشد، در سه فصل ازهم گسیخته و فاقد ساختارهای نظری و روش شناختی انسجام بخش رها کرده است. درادامه، برخی از مهم ترین مسائل باستان شناختی و معرفت شناختی مربوط به دلایل و پی آمدهای تکوین و تطور خط و نگارش طرح می شود و نشان داده می شود که این رویداد هرجا واقع شده، ازجمله ایران، کلیت انسان بودن و تعریف از انسانیت را درمعرض دگرگونی های بنیادین قرار داده است.

پیشانگارش, نگارش آغازین, پیش از تاریخ, آغاز عیلامی