بررسی کارایی مطالعات ریخت شناسی به منظور ارزیابی تنوع گونه ای جنس Carassius (خانواده: کپورماهیان) در آبهای داخلی ایران

ماهیان کاراس ) Genus: Carassius ( تا کنون به نقاط مختلف در دنیا از جمله ایران معرفی شده و غالبا به صورت گونه مهاجم درآمده اند. شناسایی گونه ها و بررسی تنوع در این جنس به علت شباهت ظاهری بالای بین آنها بسیار مشکل بوده و ابهامات فراوانی به دنبال دارد )به دلیل پنهان بودن(. این در حالی است که شناسایی گونه، به ویژه گونه های مهاجم، به منظور اتخاذ تصمیمهای مدیریتی حائز اهمیت است. در این مطالعه سعی شده است که با بررسی ۲۶ صفت ریخت سنجی )مورفومتریک( و ۷ صفت شمارشی )مریستیک( در ۸۰ نمونه ماهی کاراس از سه نقطه کشور، شامل ۲۰ قطعه از آببندانی در شهرستان جویبار استان مازندران )حوضه آبریز هراز قره سو – Carassius sp. ،) ۳۰ قطعه از تالاب شادگان ) C. auratus ( و ۳۰ قطعه از تالاب انزلی ) C. gibelio (، میزان تفکیک پذیری آنها ارزیابی شود. نتایج آزمون تجزیه به مولفه های اصلی ) PCA ( با مجموع درصد واریانس ۳۲ / ۳۱ درصد برای مولفه اول و دوم نتوانست به خوبی افراد را تفکیک کند. با انجام آنالیز CVA/MANOVA (df=۲, F=۴.۶۹, p<۰.۰۵, Wilk’s lambda= ۰.۵) و ضریب تصحیح Bonferroni مشخص گردید که نمونه جمعیتی تالاب شادگان از دو نمونه جمعیتی تالاب انزلی و آببندان مازندران تفکیک میشود. آزمون DFA نیز نشان داد که به طور میانگین ۸ / ۹۸ درصد کل افرا د به درستی به گروه های خود منتسب میشوند. تفاوت ریختی مشاهده شده میتواند ناشی از اختلاف بین گونه ای باشد، اما باید توجه نمود که احتمال وقوع هیبریداسیون، سطوح پلوئیدی متفاوت و تغییرات گسترده ریختی نسبت به شرایط متفاوت محیطی از دیگر عوامل تاثیرگذار در تنوع ریختی گونه های جنس Carassius میباشد.

کلیدواژه ها:

ماهیان کاراس ، صفا ت ریخت سنجی و شمارشی ، PCA ، CVA/MANOVA ، DFA