محمد امین زارعی
سید حسن طباطبائی
حسین بابازاده
حسین صدقی

تابش خورشیدی از مهم ترین عامل های تاثیرگذار بر تبخیر- تعرق بوده که برآورد دقیق آن در برآورد نیاز آبی گیاهان موثر است. به همین دلیل در این پژوهش اثر چند مدل تابش خورشیدی (RS)‎ بر نتیجه معادله هارگریوز- سامانی در برآورد تبخیر- تعرق مرجع چمن (ETO)‎ در دشت شهرکرد بررسی شد. بدین منظور با درنظر گرفتن میزان تابش محاسبه شده از مدل های هارگریوز- سامانی، دورنباس- پروت، آناندل و همکاران، آلن، ارتکین- یالدیز، سامانی، گودین و همکاران و محمود- هابارد، تبخیر- تعرق مرجع از معادله هارگریوز- سامانی محاسبه و نتیجه با تبخیر- تعرق اندازه گیری شده با لایسیمتر مقایسه گردید. نتایج نشان دادند تبخیر- تعرق مرجع محاسبه شده براساس تمام مدل های تابش به استثنای مدل سامانی، کمتر از تبخیر- تعرق اندازه گیری شده است. با مقایسه شاخص های آماری و نسبت های مقادیر برآورد شده به اندازه گیری شده، مشخص شد که دقیق ترین مدل تابش از نظر تاثیر بر محاسبه تبخیر- تعرق مرجع با معادله هارگریوز- سامانی در منطقه مورد مطالعه، مدل محمود- هابارد است. تبخیر- تعرق مرجع براساس این مدل با ۸% تخمین کمتر، ریشه میانگین مربع خطا (RMSE)‎ و خطای انحراف (MBE)‎ به ترتیب برابر Mj/(m۲.day)‎ ۹۲‎/۰ و ۴۳‎/۰-، خطای نسبی (RE)‎ برابر %۷۳‎/۱-، شاخص توافق (d)‎ برابر ۹۹‎/۰ و بازده مدل برابر ۶۲ درصد دارای بهترین نتایج نسبت به تبخیر- تعرق اندازه گیری شده با لایسیمتر است. همچنین تبخیر- تعرق مرجع محاسبه شده براساس مدل گودین و همکاران دارای ضعیف ترین نتایج بود.

تبخیر, تعرق مرجع, معادله هارگریوز, سامانی, تابش, دشت شهرکرد