ارزیابی پتانسیل نشت از جناح راست سد بهشت آباد با استفاده از مطالعات هیدروژئولوژی

ساخت سدها بر روی سازندهای آهکی هر چند از لحاظ مورفولوژی دارای ساختگاه های با شکل مناسب می باشد. ولی معمولا احداث سد برروی این سازندها باعث نشت از مخزن سد به سمت پایین دست و یا حوضه های مجاور شده و میزان آن بعضا بیشتر از آنچه انتظار می رود صورت می گیرد. سد بهشت آباد در مرحله مطالعات قرار دارد و تقریبا در انتهای محور تاقدیسی به نام سنگویل از جنس دولومیت - آهکی با ضخامت حدود ??? متر واقع شده است. جناح راست مخزن عمدتا به طور مستقیم با این سازند کارستی در تماس می باشد. بررسی های هیدروژئولوژی با هدف نشت از مخزن در جناح راست شامل آزمایش های اندازه گیری سطح آب و هیدروشیمی گمانه ها، اندازه گیری دبی و هیدروشیمی چشمه ها و مطالعات ایزوتوپهای محیطی انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که سطح آب آبخوان در جناح راست مخزن دارای نوسانات بسیار مشابه با اختلاف حداقل و حداکثر ?/? تا ? متر است. سطح آب از یال شمالی با تراز حدود ???? به سمت چشمه ها در یال جنوبی با تراز حدود ???? و با گرادیان حدود ? در هزار کاهش می یابد. تخلیه از چشمه ها در یال جنوبی نیز با نوسانات مشابه دارای سه ضریب فرود است ضریب فرود ?_? در مرتبه ?-?? نشان دهنده جریان حدواسط (افشان- مجرایی) با سهم ?? در صد از جریان و ضرائب ?_(? ) و? ??_? در مرتبه ?-?? نمایانگر جریان افشان با سهم حدود ?? درصد جریان آبخوان می باشند. پارامترهای هیدروشیمی و ایزوتوپی چشمه ها و گمانه ها نیز دارای نوسانات کم است این تغییرات برای آنیونها و کاتیونها کمتر از ?? درصد و برای هدایت الکتریکی و اسیدیته کمتر از ? درصد است. میزان ایزوتوپهای محیطی در چشمه ها و گمانه ها نیز تغییرات زیادی را نشان نمی دهد به طوری که انحراف معیار کمتر از ?/? پرمیل برایD ? و کمتر از ?/? پرمیل برای ??O? از اطلاعات برداشت ماهیانه حاصل گردید. همچنین میزان ایزوتوپها محیطی ارتفاع تغذیه چشمه ها در یال جنوبی در پایین دست محور را حدود ???? متر و از بارشهای پر حجم و برف دو یال نشان می دهد. در نهایت، تلفیق بررسی های انجام شده بیانگر وجود کارست با نوع جریان حدواسط (افشان- مجرایی) تا افشان می باشد که با این نوع جریان در زمان آبگیری نشت از مخزن به یال شمالی و از آنجا به یال جنوبی انتقال و از چشمه های پایین دست محور در یال جنوبی تاقدیس تخلیه می گردد.

کلیدواژه ها:

کارست ، نشت ، سد ، جریان افشان ، جریان مجرایی ، ایزوتوپ های محیطی