خطاهای نحوی عرب زبانان در یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان دوم

در این مقاله تلاش می­شود از طریق بررسی خطاهای نظام­مند نحوی فارسی آموزان­ عرب­زبان، اطلاعاتی درباره­ی رشد زبانی و نحوه­ی یادگیری آن ها ارائه گردد تا بدین­وسیله ضمن آشنایی با نظام ذهنی زبان­آموز، گامی موثر در جهت سازمان­دهی مواد آموزشی و انتخاب روش تدریس مناسب برداشته شود. در این راستا، تحقیق حاضر در چارچوب رویکرد تحلیل خطا در تلاش است تا خطاهای نحوی زبان­آموزان را بر اساس سه منشا درون­زبانی، بینا­زبانی و مبهم مورد بررسی قرار ­دهد. در این پژوهش با بهره­گیری از روش میدانی و از طریق تحلیل محتوا، متون نوشتاری ۱۰۵ نفر از فارسی­آموزان عرب­زبان از نظر انواع خطاهای نحوی بررسی شده است. نمونه ی آماری تحقیق حاضر را زبان­آموزانی با میانگین سنی ۲۲ تا ۲۶ سال در سه سطح زبانآموزی مبتدی، متوسط و پیشرفته تشکیل می­دهند که بر اساس روش تصادفی ساده از بین زبان­آموزان مرکز آموزش زبان فارسی جامعه المصطفی العالمیه­ در شهر قم انتخاب شده­اند. در پژوهش حاضر از مجموع خطاهای زبان­آموزان، به طور کلی ۱۸ نوع خطا شناسایی شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل خطاها نشان می­دهد بیشترین درصد خطاها در کلیه ی سطوح سه گانه ی زبان­آموزی در حوزه ی«خطای مربوط به فعل» (۲۵/۴۲ درصد) می­باشد و در میان خطاهای فعلی، خطای عدم مطابقت فعل با فاعل (۱۲/۱۴ درصد) بیشترین بسامد خطاها را به خود اختصاص می­دهد. بعد از خطاهای فعلی، «خطاهای مربوط به حروف اضافه» (۱۶/۱۸ درصد) بیشترین درصد خطا را شامل می­شود. در نهایت، تحلیل کمی که بر روی خطاهای زبان­آموزان از نظر منشا صورت گرفت حاکی از این است که بیشتر خطاها از نوع «درونزبانی» (۲۹/۴۸ درصد) هستند و سپس خطاهای«بینازبانی» (۵۳/۳۳ درصد) و در پایان نیز خطاهای «مبهم» کمترین درصد (۱۸/۱۸ درصد) را به خود اختصاص داده­اند

کلیدواژه ها:

تحلیل خطا ، فارسی آموزان عرب زبان ، خطاهای نحوی ، خطاهای درون زبانی ، خطاهای بینازبانی ، خطاهای مبهم