نقد و تحلیل ماهیت علمی پژوهش های ادبی براساس ارزیابی انتقادی کتاب های روش تحقیق در ادبیات فارسی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 18، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IHCS-18-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 647
نویسندگان
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران
دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران
چکیده
«روش تحقیق» از مهم ترین لازمه های یک پژوهش علمی است و کتاب هایی که در این زمینه به چاپ می رسند می توانند پژوهش گران را در آگاهی از روش های جدید و کاربردی پژوهش یاری کنند. رشته دانشگاهی ادبیات فارسی یکی از رشته های علوم انسانی است و لزوم همگام شدن با تحولات علوم انسانی در این رشته باید به طور جدی موردتوجه قرار گیرد. در این مقاله، ضمن تبیین تحول روش شناسی در علوم انسانی، به ارزیابی انتقادی ده کتاب روش تحقیق در ادبیات فارسی پرداخته شده است. در بخشی از این کتاب ها، غلبه تلقی سنتی از پژوهش و مفاهیم پوزیتیویستی درباره ماهیت علم و پژوهش دیده می شود. روش غالب در بخش دیگری از کتاب ها «روش تفسیری» است؛ در اغلب این کتاب ها روش شناسی انتقادی جایگاهی نمی یابد و بعضا حتی نظریه های انتقادی طرح شده با ماهیتی غیرانتقادی و تفسیری ارائه شده اند. دو کتاب از مجموع ده کتاب بررسی شده به تبیین روش تحقیق با رویکرد انتقادی در ادبیات پرداخته و لزوم برخورداری از تفکر نقادانه در مراحل مختلف پژوهش ادبی را موردتوجه قرار داده اند. بخشی از مفاهیم سنتی و غیرانتقادی در این کتاب ها ریشه در هژمونی هایی دارد که ادبیات را به مثابه ابزاری برای تعلیم و نقد را تفسیر دشواری های آثار ادبی و مقوله ای ذوقی تعریف می کند.کلیدواژه ها
روش تحقیق در ادبیات فارسی, روش شناسی علوم انسانی, هژمونی در ادبیاتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.