حمید سجادی - دکترای جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه تهران، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
غلامعلی سلیمانی - عضو هیئت علمی گروه تاریخ و تمدن اسلامی، دانشگاه تهران

حوزه سیاسی نوین در جوامع اسلامی بر بنیاد انبوهی از مقولات اساسی چون آزادی، مردم سالاری، و قانون گرایی استوار است که در متون سیاسی قدیم مسلمانان از مقولات نیندیشیده هستند. ازاین رو، پویایی فقه سیاسی در جامعه پیچیده امروز مستلزم ورود روش مند و جدی آن در تبیین مسائل و موضوعات نوین در حوزه اجتماع و سیاست است. باوجوداین، غالب آثار در حوزه فقه سیاسی هم چنان بر تعریف کلاسیک سیاست و قدرت یعنی دولت و نقش و ویژگی های حاکم تمرکز یافته است. در این میان، کم تر اثری را می توان یافت که با محوریت نقش جامعه درصدد بازیابی سنت برآمده باشد و فقه و آموزه های فقهی را بررسی کرده باشد. کتاب وجوه فقهی نقش مردم در حکومت اثر سیدمحسن طباطبایی فر تلاشی برای پرکردن این خلا ارزیابی می شود. نویسنده بررسی نقش مردم را در حکومت درقالب دو رویکرد سنتی و نوگرا پی گیری می کند. باتوجه به اهمیت و حساسیت این گونه آثار نقد و بررسی آن دوچندان اهمیت دارد. با این توضیح که اثر از جنبه پردازش موضوع، توامان با برجستگی هایی که دارد، خلاها و نقصان هایی نیز دارد که درقالب نقد شکلی و محتوایی بررسی می شوند.

فقه سیاسی, رویکرد سنتی, رویکرد نوگرا, مردم, حکومت