میلاد شهرازی - دکترای اقتصاد، مدرس موسسه آموزش عالی حکیم جرجانی گرگان

کشورها تمایل دارند تا از استقلال خود در برابر تهدیدهای خارجی دفاع نمایند. این امر باعث می‎شود که بسیاری از آن ها بخش مهمی از هزینه های نظامی خود را به سمت تولید و صادرات و یا واردات تسلیحات سوق دهند. در این راستا، در تحقیق حاضر، در قالب توابع واردات و صادرات تسلیحات، عوامل موثر بر آن ها بر اساس اطلاعات ۲۵ کشور منتخب شامل ایران طی دوره ۲۰۱۵-۱۹۹۲ بررسی شده است. در این چارچوب، ابتدا متغیرهای اثرگذار بر واردات و صادرات تسلیحات تعیین و توابع واردات و صادرات تسلیحات تشکیل گردیده است. سپس، با استفاده از روش های اقتصادسنجی مبتنی بر داده‎های ترکیبی برای هریک از الگوها، این توابع برآورد و نقش هرکدام از عوامل موثر ارزیابی شده است. نتایج حاکی از وجود یک رابطه غیرخطی بین تولید داخلی با واردات تسلیحات است، به طوری که ابتدا با رشد تولید تمایل به واردات افزایش مییابد، اما پس از مدتی، با توسعه صنعت داخلی واردات کاهش پیدا می‎کند. به علاوه، قیمت تسلیحات وارداتی و تعداد کارکنان نیروهای مسلح اثر منفی و مخارج نظامی اثر مثبت بر واردات تسلیحات داشته اند. همچنین، برآورد تابع صادرات تسلیحات نشان دهنده اثر منفی قیمت صادرات تسلیحاتی و اثر مستقیم مخارج نظامی، تولید داخلی و تعداد کارکنان نیروهای مسلح بر صادرات تسلیحات بوده است.

اقتصاد دفاع, واردات تسلیحات, صادرات تسلیحات, مخارج نظامی