آینده پژوهی انرژی های نو در جهان به منظور تحلیل و ارائه راهبردهای مناسب جهت ارتقاء امنیت انرژی ایران

امروزه ارتقاء تکنولوژی انرژی­های نو، اهمیت یافتن ملاحظات زیست­محیطی، تحریک اقتصاد، ایجاد صنایع و مشاغل جدید، منجر به این مساله شده است که کشورهای صنعتی و در حال توسعه، گسترش سهم این منابع انرژی را در برنامه­های توسعه­ای خود قرار دهند. در این میان کشور ایران به عنوان دارنده بیشترین مجموع ذخایر نفت و گاز جهان، باید نسبت به تحولات حوزه انرژی و افزایش نفوذ انرژی­های نو در بازار بیش از سایر کشورها حساسیت داشته باشد؛ تا با طراحی یک برنامه جامع و اتخاذ راهبردهای مناسب، در صدد ارتقاء امنیت انرژی و متعاقبا امنیت ملی کشور برآید. بنابراین در این پژوهش تلاش شده است تا با تکیه بر اصول علم آینده­پژوهی، استفاده از ابزار برنامه­ریزی مبتنی بر سناریو و به کار بستن روش جی­بی­ان، به مقوله آینده انرژی­های تجدیدپذیر و نو در بازار جهانی انرژی و ارائه راهکارهای مناسب در راستای ارتقاء امنیت انرژی کشور پرداخته شود. روش جی­بی­ان با تولید و توسعه ماتریس سناریو، از تقابل دو عدم قطعیت بسیار مهم درباره یک موضوع مشخص، چندین چارچوب باورشدنی اما چالش برانگیز برای آن موضوع بدست می دهد. بدین منظور سه سناریو مختلف طراحی شده­اند؛ در سناریو اول نیروهای بازار و توسعه فناوری، در سناریو دوم سیاست­های اعمال شده برای مبارزه با تغییرات اقلیمی و در سناریو سوم رقابت­ها و تنش­های ژئوپلتیک به عنوان محرک­های اصلی بازار انرژی در نظر گرفته می­شوند. در انتها نیز راهکارهای ارتقاء امنیت انرژی کشور در فضای هر یک از این سناریوها و منطبق بر سند ملی راهبردی انرژی پیشنهاد شده­اند؛ همچنین به­منظور افزایش کارآیی راهبردها، افق کوتاه­مدت و بلند­مدت برای اعمال آن­ها در نظر گرفته می­شود.

کلیدواژه ها:

امنیت انرژی ، آینده پژوهی ، انرژی های تجدیدپذیر ، برنامه ریزی مبتنی بر سناریو