مصطفی جعفری - عضو هیئت علمی، رئیس بخش تحقیقات جنگل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

رویش درختان از جمله راش از شرایط اقلیمی و محیطی تاثیر می پذیرد،  گونه راش (Fagus orientalis) در جنگلهای شمال ایران گسترش دارد. در شیب شمالی البرز و در منتهی الیه شرقی جنگلهای خزری دارمرز در قسمت بالایی به جنگلهای اوری (Quercus macranthera) می رسد. به رغم اینکه گونه های راش و بلند مازو (Quercus castaneifolia) از نظر رویشگاهی و ترجیح عوامل محیطی با یکدیگر تفاوتهایی دارند، اما چون تحت شرایط تقریبا یکسان حاکم بر منطقه قرار دارند، می توانند در حوضه های مختلف مورد بررسی قرار گیرند. در این تحقیق ارتفاع و حجم گونه های راش و بلند مازو در مراحل مختلف رشد به عنوان وضعیت تولید چوب آنها و واکنش آنها نسبت به میزان بارش، دما، تبخیر، طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و نسبت سطح جنگل به سطح کل حوضه از آستارا تا گلستان مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تشخیص همبستگی داده ها و تعیین همبستگی آماری آنها، مجموعه داده ها براساس تفکیک خوشه ای با بکارگیری نرم افزار آماری spss انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد که (متوسط) ارتفاع از سطح دریای عرصه جنگلی با افزایش (متوسط) طول جغرافیایی به طور معنی دار افزایش می یابد، در صورتی که میزان آن با افزایش عرض جغرافیایی کاهش یافت. درمورد میزان نسبت سطح جنگل به سطح کل حوضه، با افزایش طول و عرض جغرافیایی این نسبت کاهش می یابد. تمام حالات خوشه ها با گروه های مختلف (گروه یک داده ها شامل: حجم و ارتفاع راش، حجم و ارتفاع بلند مازو، میزان بارش، سطح جنگل به سطح کل حوضه، و میزان دما) داده ها نشان داد که تولید چوب و رویش درختان راش و بلندمازو در وهله اول تحت تاثیر اولیه بارش، نسبت سطح جنگل به سطح کل حوضه و دما می باشد و بعد تحت تاثیر طول جغرافیایی، عرض جغرافیایی و نهایتا تبخیر است. البته میزان معنی دار بودن ارتباطات آماری داده ها مطابق با ارتباط آماری پیرسون در سطح ۰۱/۰ و ۰۵/۰ است.

تولید چوب, بلندمازو, راش, تغییرات اقلیمی و محیطی