عبدالعلی کمانه - استادیار گروه جغرافیا ، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ،شیراز، ایران
مهدی نارنگی فرد - دانشجو ی دکتری جغرافیای طبیعی(آب و هواشناسی)، دانشگاه یزد،یزد، ایران
احمد مزیدی - دانشیار گروه جغرافیا طبیعی(آب و هواشناسی)، دانشگاه یزد،یزد، ایران
غلامعلی مظفری - دانشیار گروه جغرافیا طبیعی(آب و هواشناسی)، دانشگاه یزد،یزد، ایران

بکارگیری منطق آشوب، برخال و فازی در شناخت بسیاری جزئیات در پدیده­های طبیعی که تاکنون غیر قابل توضیح و توصیف بودند، سودمند و راه گشاست. در این چارچوب با هدف تعیین دینامیک تعادلی ساختار حاکم بر رفتار بلند مدت (۱۹۵۱-۲۰۱۴) فراسنج ماهانه و سالانه بارش در ایستگاه همدید شیراز از تحلیل توابع غیر خطی سیمپلکسی بارش استفاده شد. به این منظور جهت تحلیل منطق حاکم بر بارش ایستگاه شیراز از روند جبری فراوانی رخداد هر یک از مقادیر واقعی بارش ماهانه و سالانه در یک ماتریس وتری استفاده گردید، سپس همبستگی میان درون­دادها (x) و برون­دادها (y) توابع مثلثاتی ناشی از ماتریس وتری مقادیر مطلق بارش و فراوانی رخداد آن محاسبه و ضوابط مورد نظر استخراج گردید. یافته­های پژوهش نشان داد دینامیک بارش ماهانه شیراز با استدلال به جبر سیمپلکسی به صورت تابع Y = ۰/۵۷۱۷x-۹۰۶ تعریف می­گردد و با توجه به اینکه همبستگی بین درون­داد و برون­داد سیمپلکسی ناشی از ماتریس وتری در بالاترین حد خود در میان توابع محاسبه شده و با رعایت دوره گردش ۲kΠ در ضابطه پولی نومیال مثلثاتی با درجه دو نسبت به بردارهای x & y با همبستگی بیش از ۵/۰  می­باشد (۶/۰)، بنابراین ساختار حاکم بر فراسنج بارش ماهانه از تابع برخالی پیروی می­نماید. این روند در قالب زمان سالانه نیز از همین ساختار پیروی می­کند. به عبارت دیگر ساختار ماهانه و سالانه فراسنج بارش در شیراز از ساختار آشوبی به سمت ساختار برخالی و از حالت ناتعادلی به عدم تعادل میل می­نماید.

رفتار بارش, آشوب, برخال, ایستگاه همدید شیراز