زینب ملکی آسایش - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی باغبانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کاظم ارزانی - استاد گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس ، تهران، ایران
علی مختصی بیدگلی - استادیار گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس ، تهران، ایران
حمید عبداللهی - دانشیار پژوهشکده میوههای معتدله و سردسیری، کرج، ایران

تنش خشکی از مهمترین تنشهای محیطی محدودکننده رشد و تولید گیاهان میباشد. گلابی (Pyrus spp.) یکی از مهمترین محصولات معتدله است که رشد و عملکرد آن در شرایط خشکی تحت تاثیر قرار میگیرد. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی (شاهد، متوسط و شدید) بر برخی شاخصهای مورفولوژیک و فتوسنتزی دو پایه دو ساله گلابی (درگزی به صورت بذری و پیرودوارف به صورت کلونی)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طراحی شد و پس از پایان دوره آزمایش ۶۰) روز پس از اعمال تنش خشکی)، گیاهان تحت تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلاف معنیداری بین گیاهان شاهد و تنش خشکی برای شاخص کلروفیل مشاهده نشد. مقدار آب نسبی و سطح ویژه برگ با افزایش شدت تنش در هر دو رقم کاهش نشان دادند، کاهش مقدار سطح ویژه برگ در طول زمان افزایش یافته و مقدار آن در بین دو پایه اختلاف معنیداری داشت. سطح وزنی برگ و میزان آب هر واحد سطح برگ نیز با افزایش سطح تنش کاهش یافتند و در طول زمان میزان این کاهش بیشتر گردید. نرخ فتوسنتز و نرخ تعرق در هر دو پایه گلابی به طور قابل توجهی کاهش نشان دادند که این کاهش پس از ۶۰ روز در درگزی کمتر از پیرودوارف بود. همچنین کارایی مصرف آب در ۳۰ روز اول پس از تنش، تغییر معنیداری نشان نداد، ولی با افزایش زمان تنش مقدار آن به طور معنیداری افزایش یافت و این افزایش در پایه درگزی بیشتر از پیرودوارف بود. این تفاوت نتایج بین دو پایه، بیانگر سازگاری بهتر پایه پیرودوارف در تنش متوسط و مدت زمان کمتر بود درحالی در تنش شدید و مدت زمان طولانی تنش خشکی، درگزی سازگاری بهتری نشان داد.

پیرودوارف، تنش خشکی، درگزی، گلابی.