راحله اسمعیل نیا - دانشجوی دکتری ,تکثیر و پرورش آبزیان, دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
مهرنوش نوروزی - دکتری بیولوژی دریا ,گروه بیولوژی دریا, دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

نمونه گیری به طور تصادفی از ۲۰ عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان از بازار شهرداری رشت و بازار روز تنکابن در فصل زمستان در دی ماه تهیه شدند و هیچ یک از ماهی ها بالغ نبودند و هیچگونه علایم ظاهری که مبنی بر تشخیص جنسیت باشد رانشان ندادند. قسمتی از باله دمی هر یک از نمونهها جداگانه درون میکروتیوپ ۱/۵ میلی لیتری حاوی الکل ۹۶ درصد قرار گرفتبرای نگهداری بهتر، نمونه ها تا شروع مرحله ی استخراج در فریزر ۸۰ - درجه سانتیگراد قرار گرفتند. استخراج DNA با استفاده از کیت (شرکت روچ آلمان، کد ۱۱۷۹۶۸۲۸۰۰۱) انجام گردید. به منظور بررسی کمیت و کیفیت DNA استخراج شده از روشهای اسپکتروفتومتری و الکتروفورز ژل آگارز ۱% استفاده شد. شرایط چرخه دمایی و مشخصات داده شده به دستگاه ترموسایکلر برای واکنش زنجیرهای پلیمراز به ترتیب مرحله جداسازی ۹۵-۹۴ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ ثانیه، مرحله اتصال پرایمرها به هدف در ۵۸ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ ثانیه، مرحله بسط پرایمر ۷۲ درجه سانتیگراد، ۱۰ دقیقه برای ۳۵ چرخه بهینه سازی گردید. محصول PCR بر روی ژل آگارز الکتروفورز شد و سپس از ژلها عکسبرداری شد. ژن تعیین جنسیت sdy که بروی کروموزوم Y واقع شده است نشان دهنده نرینگی در ماهی قزل آ لای رنگین کمان دارد. از انجاییکه قزل آلای رنگین کمان از دستگاه تعیین جنسیت (XX/XY) پیروی می کند ۹ نمونه هترو گامتیک (XY) هستند و جنسیت آن ها نر خواهد بود. و بقیه نمونه ها چون این نور فلورسانس را نشان ندادند عدم وجود ژن SDY، و عدم وجود کروموزوم Y را نشان می دهند. بنابر این نمونه هایکه تعداد ۱۱ عدد بودند نمونه های هموگامتیک (XX) جنس ماده خواهند بود. این روش بدون اسیب رساندن به ماهی صورت می گیرد ؛روشی آسان و سریع خواهد بود و خطای انسانی در این روش به حداقل می رسد. در مورد ماهیان با ارزشی که نمی خواهیم برای تعیین جنسیت به آن ها اسیبی برسد و یا کشته شوند و همچنین حداقل استرس به آن هاوارد شود و همچنین ماهیانی با ارزش اقتصادی بالا که در حال انقراض نیز هستند این روش تعیین جنسیت پیشنهاد می شود.

تعیین جنسیت، لوکوس تعیین جنسیت، sdy آزاد ماهیان، sdy قزل آلای رنگین کمان