اقتصاد نهادگرایی جدید: کنکاشی در باب معنا، اهمیت و کارکرد نهادها در اقتصاد

مکتب نئوکلاسیک به عنوان نماینده جریان اصلی اقتصاد با نگاه جهان شمول به مسائل و تاکید بر محاسبات بهینه سازی موجب انقطاع ارتباط آن با سایر علوم انسانی و اجتماعی گردیده است. درصورتیکه در نقد این موضوع نهادگرایان عنوان می کنند افراد برای تصمیم گیری نیازمند نهادها هستند. بر این اساس ماهیت، کارکرد و اثرگذاری نهادها بر عملکرد اقتصادی موضوعی بسیار مهم و اساسی است. عدم توجه و بی اعتنایی جریان اصلی اقتصاد به نهادها در علم اقتصاد موجب شکل گیری مکاتب نهادگرایی قدیم و جدید شده است. اقتصاد نهادی قدیم جریانی انتقادی نسبت به اقتصاد نئوکلاسیک است درصورتیکه هدف نهادگرایان جدید اصلاح و گسترش نظریه نئوکلاسیک از طریق الحاق تئوری نهادها به علم اقتصاد است. بررسی تعاریف مختلف از نهادها نشان میدهد برخی اندیشمندان نحله جدید، نهاد را فضا و چارچوب تحقق تعامل می دانند و گروهی نهاد را به مثابه پیامدها و الگوهای برآمده از چارچوب های حاکم بر زندگی بشر مطرح می کنند. نتایج و بررسی های پژوهش حاکی از آن است که اقتصاد نهادی جدید کلیتی یکپارچه نیست اما علیرغم این موضوع، اصول موردتوافق اندیشمندان نهادی جدید بر اساس پذیرش نهادها در بستر نئوکلاسیکی، کمیابی، عقلانیت محدود، منفعت طلبی و وابستگی به مسیر تعریف گردیده است. نهادگرایان جدید معتقدند نهادها از حیث کارکردی موجب تعیین دایره انتخاب و کنش، جهت دادن به انگیزه ها، مفهوم سازی، ایجاد نظم، حفظ و انتقال دانش، هماهنگ سازی دانش معامله گران، کاهش بی ثباتی، توزیع درآمد، پیش بینی مسیر عملکرد بلندمدت و تعیین هزینه های مبادله می گردند.

کلیدواژه ها:

نهاد ، اقتصاد نهادگرایی جدید ، هزینه مبادله ، عقلانیت محدود