کریم همتی
بهروز زمان - دانشگاه علوم پزشکی

مقدمه: درد ناشی از بدخیمی ها یکی از مشکلات عمده در بیماران مبتلا به بدخیمی به شمار می رود. روش های مختلفی تاکنون برای درمان درد مزمن ناشی از سرطان معرفی شده که مهمترین آنها استفاده از اپیوییدهاست. فنتانیل یک اپیویید صناعی به شکل پچ های پوستی (ترانس درمال) برای کاهش درد مزمن بیماران مبتلا به سرطان معرفی شده است. در این مطالعه سعی شده است اثربخشی فنتانیل ترانس درمال در مقایسه با پلاسبو مورد مقایسه قرار گیرد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سوکور طراحی و اجرا شد. بیماران مبتلا به بدخیمی بافت نرم مراجعه کننده به انستیو کانسربیمارستان امام خمینی(ره) طی سالهای ۸۵ و ۸۶ که از درد مزمن رنج می بردند وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی به دو گروه فنتانیل ترانس درمال و دارونما تقسیم شدند. در گروه دارونما بیماران پچ های مشابه با گروه درمان از نظر ظاهری دریافت کردند. شدت درد بیماران طی ساعت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ پس از شروع درمان بر اساس VAS از بیماران پرسش و در پرونده آنها ثبت شد. به منظور بررسی اثر درمان از آنالیز اندازه گیری های مکرر واریانس استفاده شد. یافته های پژوهش: در مجموع ۱۶۶ نفر در دو گروه فنتانیل ترانس درمال(۸۶ نفر) و دارونما(۸۰ نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. توزیع سنی و جنسی بیماران مشابه بود. بر اساس آنالیز repeated measurement، فنتانیل ترانس درمال به طور معنی داری شدت درد بیماران را طی زمان های پیگیری کاهش داده است.(۰۷/۰P=) میزان بروز عوارض جانبی در گروه فنتانیل ۶۲ نفر(۷۲ درصد) و در گروه دارونما ۳۱ نفر(۳۹ درصد) به دست آمد که به لحاظ آماری بروز عوارض جانبی در گروه فنتانیل به طور معنی داری بیش از گروه دارونما بود(۰۰۱/۰=p). بحث و نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که استفاده از پچ فنتانیل ترانس درمال در کاهش درد مزمن بیماران مبتلا به تومور بافت نرم یک روش موثر و بی خطر می باشد و می تواند موجب بهبود کیفیت زندگی در این دسته از بیماران گردد.

trans-dermal fentanyl patch, chronic pain, soft tissue malignancy, پچ فنتانیل ترانس درمال, درد مزمن, بدخیمی بافت نرم