رضا بیرانوند - Ilam University of Medical Sciences
شهناز قلاوندی - ۳) Jundishapur University of Medical Sciences
علی دل پیشه - Ilam University of Medical Sciences
کتایون بختیار - Lorestan University of Medical Sciences
قباد مرادی - Kurdestan University of Medical Sciences

مقدمه: سل یک بیماری نوپدید و بازپدید عفونی است و امروزه درمان های استانداردی در سراسر جهان برای کنترل آن به کار برده می شود. در صورت عدم تشخیص به موقع عوارض ناشی از داروهای درمان ضد سل، این عوارض می تواند پر هزینه و بسیار خطرناک باشد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی عوارض دارویی درمان سل و عوامل تعیین کننده آن اجرا گردیده است. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی، پرونده های کلیه بیمارانی که از ابتدای فروردین ۱۳۸۴ تا پایان شهریور ۱۳۹۱ در استان خوزستان مبتلا به سل تشخیص داده شده بودند مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار گردآوری داده ها شامل یک چک لیست بود که به وسیله آن متغیرهای دموگرافیک و سایر داده های مورد نیاز ثبت گردید. داده های به دست آمده از طریق نرم افزار SPSS vol.۱۶ و با به کار بردن آزمون های آماری کای دو، تی مستقل و کروسکال والیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش: به طور کلی ۶۳۶۳ بیمار مبتلا به سل با میانگین سنی ۱۸±۳/۳۹ سال شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفتند. در بین کل بیماران ۱۰۶ بیمار(۶۶/۱ درصد) در طول دوره درمان دچار عوارض مرتبط با درمان سل شدند که از این میان شایع ترین عارضه هپاتیت با ۵۲ مورد(۰۵/۴۹ درصد) بود. بروز عوارض دارویی با جنسیت، نوع بیماری، آلودگی بهHIV و نتیجه رادیوگرافی قفسه سینه دارای رابطه معنی دار بود.(P<۰.۰۵) بحث و نتیجه گیری: بروز بالای عوارض دارویی درمان سل در افراد با سن بالاتر از ۶۵ سال و کمتر از ۴ سال و افراد مبتلا به عفونت HIV باعث اختلال در کنترل بیماری سل می شود. آموزش و انجام اقدامات حفاظتی و بررسی دوره ای این افراد از لحاظ بروز عوارض دارویی توصیه می شود.

Determinants, side effects, Tub-erculosis, Tuberculosis treatment, سل, درمان سل, عوارض دارویی, عوامل تعیین کننده