باده ستایی ابونواس و حافظ

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 5، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JLCR-5-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اسماعیل تاج بخش

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

اورنگ ایزدی

استادیار زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ستایش باده به شیوه های مختلف و با تعابیر و تصاویر گوناگون، از دیرباز در شعر شاعران عرب، درون مایه ای مکرر بوده است که ابونواس، شاعر ایرانی تبار دوره عباسی، به آن نظم و سامان تازه ای بخشید و بنیان گذار خمریه سرایی شد. از شاعران ادب پارسی، منوچهری دامغانی و حافظ، بیشترین تاثیر را در این زمینه از او گرفتند. در این مقاله، نخست درباره واژه «باده» و تاریخچه کاربرد آن در ادب عربی و فارسی، به اختصار کاوشی صورت گرفته و سپس تعبیرات مشترک ابونواس و حافظ با ذکر شواهد آن ها بیان شده است. سومین بخش مقاله، تعبیرات ویژه ابونواس از شراب است که ۲۴ نمونه از آن ها با توضیح بیان شده، و بخش چهارم، تعبیرات ویژه حافظ است که ۲۱ نمونه از آن ها استخراج شده است. بخش پنجم مقاله، تشبیهات و توضیحات مشترک ابونواس و حافظ از باده است که به آوردن شش نمونه بسنده شده، و در پایان مقاله هم «باده» در دیوان حافظ اجمالا بررسی شده و نیز به بازتاب آموزه های فلسفی و عرفانی بر خمریات این دو شاعر اشارتی رفته است و سرانجام در بخش نتیجه، تشابه و تمایز اندیشه این دو شاعر بزرگ، در سیزده بند بیان شده است.

کلیدواژه ها

ابونواس, حافظ, خمریه, شراب, مقایسه, تشابه, تمایز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.