نقد نشانه معناشناختی داستان شیخ صنعان در منطق الطیر عطار (با تکیه بر نظام های گفتمانی)
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 6، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JLCR-6-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 213
نویسندگان
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی
دانشجوی دوره دکتری دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
در نقد نشانه معناشناختی، وارونه نشانه شناسی ساخت گرا، نشانه ها فرصت نشانه پذیری می یابند و از نشانه های معمول، به نشانه های نو تبدیل می شوند. گرمس با ایجاد نظام های گفتمانی منسجم، زمینه ای فراهم ساخت که با کاربست آن، روایات را تحلیل کنیم و دریابیم که در وضعیت اولیه حکایت، معنا نقصانی دارد که وجود نظام های گفتمانی سبب می شود معنای ناقص، سیر تکاملی داشته باشد و در وضعیت ثانویه، به معنایی استعلایی در پایان داستان تبدیل شود. داستان شیخ صنعان، در آغاز با نقصان وضعیت مواجه است و شیخ به سبب خوابی که می بیند، کنشی می آفریند و در ادامه، برخی از نظام های گفتمانی، قابلیت بروز می یابند. در این مقاله، با بهره گیری از تحلیل و نقد محتوا کوشیده شده بیان شود که عطار بر آن است با استفاده از برنامه ای ازپیش تعیین شده، وضعیت نامساعد اولیه را به وضعیتی مساعد در پایان حکایت تبدیل سازد. در بررسی نظام های گفتمانی، نخستین نظام گفتمانی (هوشمند)، گفتمان غالب است؛ بدین معنا که راوی با بهره گیری از کنش های نظام مند، سیر تکاملی معنا را در پیش می گیرد. پس از گفتمان هوشمند، دو گونه تنشی عاطفی و مشیت الهی در خلال داستان ایجاد می شوند که به ترتیب در رتبه های دوم و سوم جای می گیرند.کلیدواژه ها
منطق الطیر, شیخ صنعان, نظام گفتمانی, نشانه معناشناختی, معنای ناقص, معنای استعلایی, گرمساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.