محیط های محرک بازی کودک: عوامل موثر بر انگیزش بازی کودک در عرصه میانی مجتمع های مسکونی

روان شناسان رشد معتقدند که تعامل کودک با محیط اطراف در رشد و شکوفایی توانایی های فیزیکی و شناختی وی موثر است. کودکان گروه مهم کاربرهای عرصه میانی محیط های مسکونی هستند. این مکان ها اختصاص به بخش مهم زندگی روزانه کودکان دارند؛ بنابراین بهبود کیفیت آن ها می تواند در رشد همه جانبه آن ها موثر افتد. مرور ادبیات پژوهش نشان داده که بیشتر پژوهش های اخیر بر ویژگی های زمین های بازی شهری تمرکز دارند؛ در حالی که فقدان زمین بازی در مناطق مسکونی، لزوم توجه به طراحی عرصه میانی مجتمع های مسکونی برای انگیزش بازی کودکان را تایید کرده است. دغدغه پژوهش برای ورود به این حوزه سهم عوامل کالبدی- عملکردی معماری بوده است تا از این طریق گامی در راستای بهبود کیفیت محیط به منظور ایجاد و افزایش انگیزش بازی کودک بردارد. رویکرد روش شناسی پژوهش، روش ترکیبی (کیفی و کمی) است. بدین ترتیب که چارچوب نظری پژوهش با رویکردی کیفی و با هدف جستجوی ویژگی های کالبدی- عملکردی و شناختی- رفتاری موثر در ایجاد و افزایش انگیزش بازی کودک تدوین شده و میزان و چگونگی تاثیر هر یک از مولفه ها از تبدیل داده های کیفی به کمی حاصل شده است. در این راستا با به کارگیری روش پیمایشی بر مبنای تکنیک دلفی، پس از ساخت و اعتبار یابی ابزار پژوهش، نگرش ۱۰۰ نفر از متخصصین معماری مورد پرسش قرار گرفت. در نهایت عوامل کالبدی- عملکردی (نظارت پذیری، خوانایی محیط کودک محور، عوامل محرک طبیعی و سرزندگی محیط) و شناختی- رفتاری (تحریک حواس و تعاملات اجتماعی (نسلی- بین نسلی) موثر بر انگیزش بازی کودک به روش تحلیل عامل استخراج شدند.

کلیدواژه ها:

انگیزش بازی ، کودک ، عرصه میانی ، مجتمع مسکونی ، قابلیت محیط