رابطه علت و معلول در دیدگاه سهروردی و ملاصدرا؛ شباهت ها و تفاوت ها

دیدگاه سهروردی با ارائه تفسیر و تبیین جدیدی از علیت مورد استقبال متفکران پس از وی قرار گرفت. اما طرح دیدگاه ملاصدرا پس از سهروردی نقطه عطف دیگری در تاریخ فلسفه به شمار می آید و زیربنای تاملات بعدی محسوب می شود. سهروردی اگرچه رابطه عمیق تری بین علت و معلول نسبت به دیگر فلاسفه در نظر می گرفت، اما به عقیده او باز هم برای معلول می توان هویتی مستقل از علت در نظر گرفت. اما از نظر ملاصدرا چنین استقلالی هم مورد اشکال است. عقیده ملاصدرا در خصوص رابطه بین علت و معلول متاثر از اندیشه سهروردی است، اما با مبانی خاص وی، تفسیر جدیدی می یابد و شکل متفاوتی به خود می گیرد. اصالت وجودی بودن ملاصدرا و یگانه دانستن حقیقت وجود در عین داشتن مراتب شدید و ضعیف از دلایل متفاوت بودن و در عین حال متکامل تر بودن اندیشه صدرا نسبت به سهروردی است.

کلیدواژه ها:

اضافه اشراقی ، علت ، معلول ، سهروردی ، ملاصدرا