مطالعه تجربه زیسته مادری و همسری در بین زنان سرپرست خانوار تهرانی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات اجتماعی - روانشناختی زنان، دوره: 19، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSPS-19-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 226
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خدیجه سفیری

استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه الزهرا Kh.safiri@alzahra.ac.ir

الهام عرب پور

نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه الزهرا Earabpour@yahoo.com

چکیده

خانواده نقش مهمی در سلامت روانی و اجتماعی اعضای خود و پس از آن در سلامت اجتماعی جامعه ایفا می­کند. حضور نداشتن هر یک از والدین در محیط خانواده تعادل آن را به هم زده و موجب تضعیف کارکردهای آن می­شود. مادر در خانواده­های زن سرپرست علاوه بر وظایف و مسئولیت­های مادری، نقش و وظایف جدیدی در خانواده پیدا می­کند. وخامت این شرایط زمانی مضاعف می شود که جایگاه فرودست زنانه با پایگاه فرودست طبقاتی همراه شده و این دو شکاف عمده بر هم متراکم شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مسائل و دغدغه­های مادران سرپرست خانوار و نحوه مواجهه آن ها با مشکلات پیش رو با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شده است. به این منظور با ۱۹ نفر از مادران سرپرست خانوار ساکن شهر تهران، مصاحبه­هایی نیمه ساختاریافته و عمیق انجام شد و برای گزینش آن­ها روش نمونه­گیری هدفمند به کار گرفته شد. پس از تجزیه و تحلیل یافته­ها ۱۱ مضمون به دست آمد. این مضامین روند زندگی مادران سرپرست خانوار را در دوران پیش از سرپرستی و دوران سرپرستی نمایان می­سازد. در نهایت با توجه به داده­های تحقیق ۵ تیپ از زنان سرپرست خانوار (زنان آسیب­دیده و مطرود، زنان با انگیزه برای بهبود و تغییر شرایط، زنان دارای حمایت نسبی خانواده، زنان پرستار همسر و فرزندان در خانواده، فرزندان حامی زنان و مادران سرپرست) را شناسایی کردیم. رنج مضاعف، طرد و انزوای اجتماعی (اجباری یا خودخواسته)، بازسازی هویت از مقولات محوری و مشترک زنان سرپرست خانوار در این مطالعه است.

کلیدواژه ها

مادران سرپرست خانوار, پدیدارشناسی, تیپ شناسی, رنج مضاعف, طرد اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.