نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش خاتون (با تاکید بر نظام های گفتمانی گرمس)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه ادب غنایی، دوره: 19، شماره: 37
- کد COI اختصاصی: JR_JLLR-19-37_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 113
نویسندگان
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)
چکیده
از جمله ابزارهای فهم معنا، واکاوی متون ادبی از دیدگاه نشانه- معناشناسی است. در پژوهش پیشرو، بر آنیم با مطالعه موردی و ضمن بهرهگیری از روش تحلیل کیفی، به واکاوی مثنوی «خموشخاتون» رعدی، بر اساس نظامهای گفتمانی گرمس بپردازیم. پرسش بنیادین پژوهش این است که کدام یک از نظامهای گفتمانی گرمس در مثنوی خموشخاتون فرصت بروز و ظهور مییابند؟ چرا؟ گرمس با ایجاد نظامهای گفتمانی منسجم، زمینهای فراهم کرد تا دریابیم که در وضعیت اولیه داستان، معنا نقصانی دارد که وجود عوامل شوشی و کنشی و به تبع آن، ایجاد نظامهای گفتمانی سبب میشود آن معنای ناقص سیر تکاملی در پیش گرفته، در وضعیت ثانویه به معنایی استعلایی تبدیل گردد. داستان خموشخاتون نیز، از جمله روایتهایی است که با عوامل شوشی و کنشی همراه است و در میان نظامهای گفتمانی، سه نظام گفتمانی اخلاقی- مرامی، القایی و تجویزی که زیر مجموعه نظام گفتمانی هوشمند هستند، در آن قدرت بروز و ظهور مییابند. خلق این نظامها را میتوان دال بر این نکته دانست که راوی آگاهانه و با شناخت جزئیات و عناصر گوناگون داستان، روایت خود را پیش میبرد و هوشمندانه، نقصان معنای اولیه خود را با خلق نظام گفتمانی هوشمندانه، به وضعیتی استعلایی تبدیل میکند.کلیدواژه ها
خموش خاتون, نشانه- معناشناسی, نظام های گفتمانی, گرمس, معنای ناقص, معنای استعلاییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.