لیلا صداقت بروجنی - دانشجوی دکترا، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مهرداد قوامی - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
زهرا پیراوی ونک - دانشیار پژوهشگاه استاندارد
عبداله قاسمی پیربلوطی - استاد، مرکز تحقیقات گیاهان داروئی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، تهران، ایران

رنگبری در تصفیه روغن های خوراکی یک مرحله اساسی می باشد. جاذب های مورد استفاده برای رنگبری، رنگدانه ها و دیگر ناخالصی ها مانند صابون، فلزات، فسفولیپیدها و محصولات اکسیداسیون را حذف می کند. حذف این ناخالصی ها خواص حسی و مقاومت اکسیداتیو روغن بی بو شده را بهبود می بخشد. باتوجه به اهمیت فرآیند رنگبری در عملیات تصفیه روغن های خوراکی، در این تحقیق روغن آفتابگردان انتخاب شد و اثر فرایند رنگبری بر ویژگی های شیمیایی روغن به منظور بهینه سازی فرایند موردمطالعه قرار گرفت. برای این منظور اثر زمان (۱۵، ۲۵، ۳۵، ۴۵ و ۵۵ دقیقه)، دما (۸۰، ۹۰، ۱۰۰، ۱۱۰ و۱۲۰ درجه سانتی گراد)، و غلظت خاک رنگبر (۴/۰، ۶/۰، ۸/۰، ۱ و ۲/۱درصد) با استفاده از طرح آماری حداقل سطح پاسخ در ۵ سطح به روش Central composite design ( (CCDبا هدف کاهش مصرف خاک رنگبر بررسی شد. پاسخ های موردمطالعه شامل اندازه گیری کاروتنوئیدها، استرول، توکوفرول و مقدار فلزات مس و آهن بودند. پس از انجام بهینه سازی با هدف باقی ماندن حداقل عوامل نامطلوب پس از رنگبری و حداقل مصرف خاک رنگبر بهترین شرایط در روغن آفتابگردان زمان min۱۸/۳۹، دمای ˚C۸۵/۱۰۳ و غلظت خاک رنگبر ۹۴% پیش بینی شد که قادر بود ۵۷% انتظارات ما را برآورده کند. نتایج عملی هیچ اختلاف معناداری با مقادیری که از طریق تئوری بدست آمده بود نشان نداد و موید این نتایج بود.

بهینه سازی, روغن آفتابگردان, رنگبری, RSM