فاطمه بهرامی - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان

کلیشه های جنسیتی نگرش هایی اند، که با مقاومت در برابر هرگونه تغییر، تکرار و باز تولید می شوند. این کلیشه های فراگیر و رایج، که شامل ذهنیت هایی ایستا، ثابت، و معمولا فاقد اساس علمی اند، در ادراک ما از خود و دیگران نقشی مهم ایفا می کنند. هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی کارگاه آموزشی مبتنی بر کلیشه های جنسیتی، بر تغییر کلیشه های جنسیتی زنان و مردان است. نمونه ها شامل ۴۵ زن و ۳۰ مرد در گروه آزمایش، و ۴۵ زن و ۳۰ مرد در گروه کنترل است، که همگی از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. پرسش نامه مورد استفاده نیز «مقیاس باورهای مربوط به زنان» و شامل ۱۵ زیرمقیاس است که پایایی آن از طریق آلفای کرون باخ بر روی یک نمونه ۱۵۰ نفری، ۰.۹۲ و روایی آن از طریق همبستگی با نگرش های بدکنشی، ۰.۸۳ تعیین شد. نتایج نشان داد که کارگاه آموزشی، بر تغییر کلیشه های جنسیتی در بعد جسمانی، اجتماعی، اقتصادی، جنسی (گرایش جنسی، شوخ طبعی جنسی، رفتار اغواگرانه)، روانی (تسلط داشتن، منفعل بودن، آسیب پذیر بودن، بینش هیجانی، آگاهی ظاهری)، و شناختی (رفتار غیر منطقی، روش منطقی، قدرت تصمیم گیری) موثر بوده است. متغیر مستقل در زیر مقیاس تسلط داشتن و منفعل بودن، نمرات مردان را بیش از زنان، و در مورد رفتار اغواگرانه و هوش منطقی، نمرات زنان را بیشتر از مردان کاهش داده است.