رفتارهای شهروندی سازمانی اجباری معلمان: شناسایی نشانگرها، ابعاد و ارزیابی وضع موجود

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، دوره: 8، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_MPES-8-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 205
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن رضا زین آبادی

دانشیار دانشگاه خوارزمی

فهیمه کردفیروزجایی

دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه خوارزمی

شهره حسین پور

دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه خوارزمی

اکرم علیمردانی

دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

اثربخشی مدارس به میزان بالایی به رفتارهای داوطلبانه معلمان تحت عنوان «رفتارهای شهروندی سازمانی» وابسته است. اگر این رفتارها داوطلبانه نباشند و معلمان مجبور به انجام آنها باشند «رفتارهای شهروندی سازمانی اجباری» نامیده می شوند. دانش موجود در مورد این رفتارها در معلمان بسیار ضعیف است. این پژوهش با درک این شکاف، به روش آمیخته نشانگرها و ابعاد بومی این متغیر نوپا را شناسایی کرده است. ابتدا در بخش کیفی خبرگان به صورت هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج کدگذاری مصاحبه ها ۳۲ نشانگر را شناسایی نمود. نشانگرها در قالب ۵ بعد شامل رفتارهای اجباری تحمیلی از جانب ۱) مدیران فرادست، ۲) مدیر و معاونان، ۳) سازمان ها و نهادهای بیرونی، ۴) معلمان همکار و ۵) دانش آموزان و والدین طبقه بندی شد. در بخش کمی براساس نشانگرها و ابعاد شناسایی شده، پرسشنامه ای طراحی و بوسیله ۳۵۷ معلم مدارس شهرستان های بابل و بابلسر تکمیل شد. داده های بخش کمی با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و آزمون t تک نمونه ای تحلیل شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که الگوی اندازه گیری متغیر رفتارهای شهروندی سازمانی اجباری برازش خوبی با داده ها دارد. هم چنین نتایج آزمون t نشان داد که وضع موجود رفتارهای شهروندی سازمانی اجباری در میان معلمان مورد مطالعه چندان نگران کننده نیست. این پژوهش متغیر و پرسشنامه «رفتارهای شهروندی سازمانی اجباری» را به پژوهشگران علاقه مند پیشنهاد می کند. در پایان در مورد یافته ها بحث شده است.

کلیدواژه ها

رفتار شهروندی سازمانی, رفتار شهروندی سازمانی اجباری٬ معلمان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.