مرجان معصومی فرد - استادیار، گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
فاطمه فتح الهی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

هدف این مطالعه بررسی و مقایسه ی میزان اثربخشی روش تدریس همیاری و روش تدریس آزمایشگاهی بر عملکرد علوم تجربی دانش آموزان است. بدین منظور با روش تصادفی از میان مدارس ابتدایی پسرانه ناحیه ۲ شهر تهران بزرگ ۶ مدرسه ابتدایی انتخاب شد. برخی از این مدارس دارای ۲ یا ۳ کلاس ششم بودند که به روش تصادفی از هر مدرسه یک کلاس ششم انتخاب شد و حجم نمونه کلاس ها ۲۵ نفر در نظر گرفته شد. از ۶ کلاسی که انتخاب شده اند ۴ کلاس برای گروه آزمایش و ۲ کلاس برای گروه گواه در نظر گرفته شد. روش تحقیق حاضر شبه آزمایشی و جزو تحقیق های کاربردی است. آن چه در این تحقیق به کار برده شد و در اختیار دانش آموزان هر ۶ کلاس قرار داده شد آزمون سنجش عملکرد بود که هر آزمون ۲۰ سوال چهار گزینهای از قسمت های گوناگون کتاب علوم تجربی چهارم ابتدایی را شامل می شد. که با استفاده از روش های نوین طراحی سوال طراحی شد و در پایان روایی و پایایی این آزمون مورد بررسی قرار گرفت. این آزمون ها در جریان پژوهش یک بار به عنوان ارزشیابی مقدماتی و یک بار به عنوان ارزشیابی پایانی از دانش آموزان به عمل آمد. این در حالی بود که گروه های مورد پژوهش به صورت ۳ دسته تقسیم شده بودند و ۲ کلاس در گروه آزمایش به صورت روش آزمایشگاهی آموزش دیدند و ۲ کلاس دیگر از گروه آزمایش به روش تدریس همیاری آموزش دیدند و کلاس های گروه گواه که آن هم شامل ۲ کلاس بود به صورت روش سنتی آموزش دیدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ، دانش آموزانی که با روش تدریس همیاری و آزمایشگاهی آموزش دیده بودند میزان یادگیری شان نسبت به دانش آموزان گروه گواه بیشتر بود و تفاوت چندانی در یادگیری دو گروه آزمایش که با روش همیاری و آزمایشگاهی آموزش دیده بودند مشاهده نشد.

روش تدریس همیاری ، روش تدریس آزمایشگاهی، مقطع ابتدایی، علوم تجربی ششم.