محمد رسولی - استادیار گروه اصلاح نباتات ،دانشکده کشاورزی ،واحد تاکستان،دانشگاه آزاد اسلامی ،قزوین ،ایران

به منظور برر سی تنوع ژنتیکی فاکتورهای کیفی جمعیتهای ا سپرس زراعی ، باآزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوکهای کامل ت صادفی، در ایستگاه های تبریز، سنندج، خرم آباد، زنجان و سمیرم اجرا شد. براساس نتایج تجزیه واریانس مرکب : ژنوتیپها از لحاظ کلیه صفات ، اثر مکان برای کلیه صفات به جز وضعیت رویشی و اثر متقابل ژنوتیپ درمکان نیز به جز صفات کربوهیدراتهای محلول در آب (wsc%)و درصد خاکستر کل((ASH در سطوح ۱%)و(%۵معنیدار گردید. ونتایج مقایسه میانگین نشان دادند که ژنوتیپ های: فریدون شهر ۱ و مشکین شهر از نظر عملکرد علوفه به ترتیب با ۷/۹۱ و ۵/۳۳ تن در هکتار ، جمعیتهای سیلوانا، میاندوآب، الیگودرز ۲ و ازنا ۱ از نظر وضعیت رویشی به ترتیب با داشتن ۴/۰۵، ۳/۹۸، ۳/۹۷ و ۳/۹۶ وآذرشهر با میزان ۲/۵۵ درصد ، جمعیتهای مشکین شهر و خرم آباد با تاریخ های گلدهی ۶۹/۲۲ و ۵۳/۲۸ ، ژنوتیپ های اهرو زنجان بترتیب با قابلیت هضم ۷۰/۷۴و۶۱/۷۷درصد ، جمعیتهای خمین۲ با پروتئین خام ۲۰/۸۹ و مرند با ۱۷/۲۶درصد ، ژنوتیپهای ارومیه، گرجان و خمین ۲ به ترتیب ۲۷/۸۷، ۲۸/۰۶ و۲۸/۲۰و دیواندره با ۳۱/۷۴ درصد فیبر خام،ژنوتیپ های ا سدآبادو ا شنویه با دا شتن۱۹/۹۷و۱۷ /۱۶در صدکربوهیدراتهای محلول در آب ،ژنوتیپ های زنجان و اهربا دیواره سلولی منهای همی سلولز( ۹۰/۳۲ (ADF و ۲۵/۵۳درصد ،ژنوتیپ های خرم آباد ودیواندره با ۷/۶۷و ۶/۱۵ درصد ازنظر خاکستر کل، دارای بیشترین و کمترین میزان بودند. همبستگی بین عملکرد علوفه با و ضعیت روی شی و پروتئین خام مثبت و معنی دار و صفات پروتئین خام و قابلیت ه ضم با صفات کربو هیدرات های محلول و وضعیت رویشی و همچنین پرونئین خام با قابلیت هضم دارای همبستگی معنی دار بود.

اسپرس (Onobrychis sativa) تنوع ژنتیکی، عملکرد علوفه